توت فرنگی | |||
توت فرنگی میوهای شبیه توت است ولی کمی درشتتر ، رنگش قرمز و طعم آن ترش و مطبوع است. بوتهاش کوتاه و دارای برگهایی درشت و ساقههایی باریک و خزنده است که روی زمین میخوابد و ریشه میدواند. توت فرنگی به صورت وحشی و اهلی میروید و به اسامی چپلک ، چپالک ، شالکه و چلم نیز خوانده میشود. مشخصات گیاه شناسیتوت فرنگی با نام علمی Fragaria متعلق به تیره گل سرخ یکی از گیاهان دو لپه میباشد. گیاهانی علفی ، چند ساله ، پوشیده از مو ، استولوندار. برگها سه قسمتی ، گل آذین دیهیمی ، دارای 2 تا 10 گل. گلها دارای گریبانه ، 5 قسمتی ، کاسبرگ فرعی وجود دارد. پرچمها 10 تا 30 عدد و برچهها 10 تا 80. میوه کافشهای ، متشکل از تعداد زیادی برچه که روی یک نهنج گوشتی مخروطی قرار گرفتهاند. انواع توت فرنگیF.vescaگیاهی استولوندار ، شاخه گل دهنده به طول 5 تا 30 سانتیمتر ، تقریبا بلندتر از برگها. برگهای قاعده طوقهای ، سه قسمتی ، برگچهها تخم مرغی ، واژ تخممرغی یا لوزی ، تقریبا برابر یکدیگر ، حاشیه ارهای ، سطح فوقانی دارای موهای پراکنده ، سطح تحتانی پوشیده از موهای خاکستری روی هم خوابیده ، بطوری که سطح تحتانی خاکستری رنگ به نظر میرسد. گل آذین دارای 2 تا 7 گل ، پوشیده از کرکهای روی هم خوابیده. گلها به قطر 12 تا 18 میلیمتر ، معمولا نر ماده. کاسبرگها 3 تا 4 میلیمتر ، نیزهای با نوک سیخکی. F.viridisگیاهی استولوندار ، ساقه 5 تا 25 سانتیمتر. برگهای قاعده طوقهای، سه قسمتی ،برگچه انتهایی تخم مرغی تا لوزی با دمبرگچه بسیار کوتاه ، برگچههای طرفین تخم مرغی و چسبیده ، حاشیه دارای 6 تا 11 دندانه کوچک ، سطح فوقانی نسبتا سبز تیره ، دارای کرکهای پراکنده ، سطح تحتانی دارای کرکهای ابریشمی روی هم خوابیده. دمبرگ پوشیده از کرکهای پراکنده. گل آذین دارای 2 تا 8 گل ، پوشیده از کرکهای پراکنده. گلها معمولا نر ماده. F.xananassaاختلاف اساسی آن با گونه F.vesca در موارد زیر است: برگها درشتتر ، برگچهها حدود 5 تا 8 سانتیمتر ، سطح فوقانی برگها بدون کرک ، گلها درشت ، به قطر 20 تا 35 میلیمتر ، کاسبرگها افراشته ، نهنج در زمان رسیدن میوه بسیار درشت ، به قطر حدود 3 سانتیمتر. این گونه هیبرید بین گونه امریکایی شمالی F.virginiana Duchesne و گونه موجود در شیلی به نام F.chiloensis (L.) Duchesne میباشد به صورت بومی در ایران وجود ندارد ولی جهت مصرف خوراکی کاشته میشود. خواص تغذیهای توت فرنگی و اثر آن در سلامتی انسانتوت فرنگی منبع خوبی از فیبر ، ویتامین C ، فولات، پتاسیم و آنتی اکسیدانها میباشد که این مواد مغذی باعث میشوند توت فرنگی باعث افزایش سلامت قلب ، کاهش خطر ابتلا به انواع سرطان و در کل ارتقاء سلامتی بدن شود. همچنین دارای املاح کلسیم ، آهن و فسفر میباشد. از مواد موثر مهم آن میتوان تانن ، موسیلاژ ، قندهای مختلف ، سالیسیلاتها و بخصوص اسیدهای میوه را نام برد. توت فرنگی سرشار از ویتامین و فاقد چربی اشباع است و کالری کمی دارد. تذکراتی در مورد مصرف توت فرنگیاولا به علت تماس میوهها بر روی زمین ، خاک و کود ممکن است آلوده شود که باید آنرا شسته و سپس مصرف کرد. ثانیا بعضی از افراد نسبت به آن حساسیت دارند و ممکن است این حساسیت به صورت استفراغ و یا ناراحتیهای جلدی بروز کند. همچنین در افرادی که دارای ناراحتیهای پوستی میباشند ممکن است آنها را تشدید کند که باید این نکته مورد توجه قرار گیرد. توت فرنگی به علت داشتن اسید سالسیلیک در بعضی اشخاص ، کبد و مثانه را تحریک کرده و جوشهایی شبیه کهیر ایجاد میکند که به علت آلودگی خون و داخل بدن است. کسانی که معدهای حساس دارند یا مبتلا به بیماریهای کهیر ، اگزما و آسم هستند ، بهتر است از خوردن توت فرنگی پرهیز کنند. |