فرمولاسیون سموم

* نام‌های ترکیبات شیمیایی
- نام عمومی؛
- نام تجارتی؛
- نام شیمیایی؛
- فرمول بسته شیمیایی؛
- فرمول ساختمانی.
هر آفت‌کش یا سم دارای چندین نام می‌باشد.

نام عمومی (Entry name)
نام عمومی (Entry name) که توسط شرکت سازنده ارائه می‌شود و باید توسط موسسه استاندارد جهانی یا (International Standard Organization) که نام مخفف آن (ISO) است مورد تایید قرار گیرد. برای مثال کارباریل (Carbaryl) نام عمومی ترکیبات شیمیایی از گروه (Carbamatha) است.

نام تجارتی (Trade name)
نام دیگر سموم، نام تجارتی آن است که توسط کارخانه سازنده آن ارائه می شود. هر سم معمولاً دارای چندین نام تجارتی است، زیرا بسیاری از سموم توسط شرکت‌های مختلف ساخته می‌شوند. نام تجارتی (Trade name) را با علامت ® نشان می‌دهند.
نام شیمیایی
نام دیگر ترکیبات شیمیایی، نام شیمیایی آن است که اجزاء یک ترکیب شیمیایی را نشان می‌دهند. برای مثال نام شیمیایی کارباریل (Carbaryl)، (Naphtyl methyl carbamate)می‌باشد.
فرمول بسته شیمیایی
نام دیگر ترکیبات شیمیایی فرمول بسته شیمیایی است. این فرمول نشان دهنده، تعداد اتم‌های تشکیل دهنده‌ی مولکول سم است. بعنوان مثال در مورد (Carbaryl)، فرمول بسته شیمیایی C8H12O2N است.

فرمول ساختمانی
فرمول ساختمانی، نام دیگری از ترکیبات شیمیایی است که نشان دهنده نحوه اتصال اتم‌های مختلف در داخل ملکول سم می‌باشد.

فرمولاسیون سموم
فرمولاسیون سموم، به صور مختلف سم اطلاق می‌گردد. فرمولاسیون مشخص می‌کند که یک سم چگونه باید بکار برده شود. مثلاً اگر سمی به صورت گَرد باشد، فرمولاسیون نشان می‌دهد که برای استفاده از آن از دستگاه گرد پاش استفاده شود. ولی اگر سمی بصورت امولسیون باشد، برای استفاده از آن حتماً نیاز به محلول‌پاش داریم. در کل فرمولاسیون سموم را در سه گروه اصلی تقسیم بندی می‌کنند.

فرمولاسیون‌های مختلف سموم
۱ – فرمولاسیون‌های خشک؛
۲ – فرمولاسیون‌های مخصوص محلول‌پاشی؛
۳ – فرمولاسیون‌های گازی یا شبه گازی.

فرمولاسیون‌های خشک
- گردها یا فرمولاسیون‌های پودری (Dustable powder) و (Dust)
- گرانول (Granules)
- میکرو کپسول‌هاMicro capsulated formulated) (
- خمیرها (Pastes)
فرمولاسیون‌های خشک، انواع مختلفی دارند که دسته اول گردها یا فرمولاسیون‌های پودری(Dusts) و (Dustable power) هستند. این فرمول، مخلوطی فیزیکی از ترکیب سم با یک ماده حامل یا(Carrier) است. مواد حامل عموماً رُس‌ها، مانند (Montmorilonit)و (Caolonit) یا پودر سیلیکات‌ها مانند پودر (Talk) و موادی مانند (Perlite) می‌باشند. گردها گیاه سوزی شدیدی روی گیاهان ایجاد نمی‌کنند، ولی برای تعدادی از حشرات، مانند حشرات گرده افشان مثل زنبورهای گرده افشان مضر می‌باشند. زیرا در لابه‌لای موهای سطح بدن آن‌ها تجمع پیدا می‌کنند و به کلنی زنبورهای عسل منتقل می‌شوند و هم‌چنین بر روی لاروهای آن‌ها نیز تاثیرات مخربی دارند.
گروه دوم (Granules) می‌باشند و برای جلوگیری از اثر (Drift) یا باد بردگی سموم ساخته شده‌اند. وقتی از گرد آفت کش در طبیعت استفاده می‌شود، در اثر وزش باد، مقداری از گرد به خارج از منطقه مورد استفاده منتقل می‌شود که اصطلاحاً به این موضوع (Drift) یا باد بُردگی می‌گویند، برای مقابله با این عامل گرانول‌ها ساخته شدند.
گرانول‌ها، سمومی هستند که اطراف آن‌ها را یک ماده حامل، مانند پودر تالک(Talk) یا رُس‌های وِرمی‌کولیت (Vermicolite) در بر می‌گیرد. قطر این گرانول‌ها عموماً ۲۵صدم میلی‌متر تا 5 میلی‌متر است و در داخل خاک استفاده می‌شوند. تعداد زیادی از سموم که به این صورت ساخته می‌شوند، سیستمیک هستند و از طریق ریشه گیاهان جذب می‌شوند و حشراتی را که در روی قسمت سبزینه فعالیت می‌کنند را از بین می‌برند.
گروه دیگر این سموم، میکرو کپسول‌ها (Micro capsulated formulation) هستند. میکرو کپسول‌ها سمومی هستند که اطراف آن‌ها را پوششی از جنس ژلاتین یا آگار (به صورت جامد یا مایع) و در مواردی مواد پلی‌وانیل در برمی‌گیرد. میکرو کپسول‌ها سموم را بتدریج آزاد می‌کنند و برای مبارزه با مگس‌ها و پشه‌ها استفاده می‌شوند.
گروه دیگری از سموم خشک، طعمه‌های مسموم هستند. طعمه‌های مسموم در واقع با مواد غذایی که مورد علاقه آفات، یا جوندگان هستند مخلوط شده و از این طریق مورد استفاده قرار می‌گیرند. البته در مواردی طعمه‌های مسموم ممکن است به صورت آماده وجود داشته باشند که این طعمه‌ها عمدتاً برای جوندگان بکار می‌روند. در مورد گیاهان زینتی، بیشتر شامل ملخ‌ها و آبدزدک‌ها می‌شوند.
گروه دیگری از ترکیبات شیمیایی، خمیرها (Pastes) هستند. در این فرمولاسیون، ماده سمی را با یک ماده که خاصیت فرار بودن دارد مخلوط می‌کنند و بعد مقداری ماده چسبناک به آن اضافه می‌شود. از جمله این سموم، ترکیبی است بنام آنتی تارلو که برای مبارزه با آفات چوبخوار در داخل ساقه و تنه درختان مورد استفاده قرار می‌گیرد.
بطور کلی در بین سموم، گَردها بیشترین خطرات را برای جانداران مخصوصاً حشرات مفید دارند.
فرمولاسیون‌های مخصوص محلول‌پاشی
- گردهای خیس شونده Wetable powder
- امولسیون شونده‌ها Emulcitable concentrate
- امولسیون‌های معکوس Inverted emulsion
- محلول‌های قابل حل در آب Water solvable concentrate
- پودرهای قابل حل در آب water solvable powder
- سوسپانسیون‌های کلوئیدی Flowable
- فرمولاسیون غلیظ با حجم کم Ultra volume
- محلول‌های روغنی Oil solution
- فرمولاسیون آماده مصرف Ready to use
قطر گردهای خیس شونده حدود 3 میکرون است و وقتی داخل آب حل شوند بصورت سوسپانسیون نسبتاً پایداری در می‌آیند.