گیاهپزشکی۸۴ باهنر کرمان
گیاهان و دانشجویانگیاهپزشکی۸۴ باهنر کرمان
گیاهان و دانشجویانپروانه فری یا کرم خراط
پروانه فری یا کرم خراط (Leopard moth)
Zeuzera pyrina
(Lep: Cossidae)
این حشره به گونه‌های بسیاری از درختان مثمر و غیرمثمر حمله میکند. از درختان مثمر
سیب میزبان اصلی آن در ایران است ولی خسارت آن روی گلابی، به و گردو نیز دیده شده است. از گیاهان غیرمثمر می‌توان به افرا، بیدمشک، بید، نارون، بوط و زبان گنجشک اشاره نمود. در دنیا 150 میزبان برای آفت ذکر شده است. درخت سیب به این آفت خیلی حساس و زود از پا درمی‌آید در حالیکه گردو تا حدودی مقاوم است.
زیست‌شناسی
پروانه فری در ایران هر دو سال یک نسل دارد. زمستان را به صورت لاروهای سنین مختلف در
درون شاخه درختان میزبان می‌گذراند. در اواسط بهار لاروهایی که رشدشان کامل شده تبدیل به شفیره می‌شوند و اواخر بهار شب‌پره‌ها به تدریج ظاهر می‌شوند. حشرات ماده اصولاً هیچ نوعی تغذیه‌ای نداشته و به جهت سنگینی قادر به پرواز نیستند. پس از جفت‌گیری اغلب در مدخل سوراخ خروجی، شکاف ته و حتی روی زمین تخمریزی میکنند. هر حشره ماده نزدیک به هزار تخم می‌گذارد. این تخمها خوراک مناسبی برای مورچه‌ها هستند. به فاصله یک تا دو هفته تخمها تفریخ شده و لاروهای کوچکی خارج می‌شوند. تغذیه اصلی لاروها از چوب شاخه و تنه است. لاروها ضمن تغذیه فضولات نارنجی رنگ خود را از سوراخ ورودی که در ضمن سوراخ خروجی آنها نیز خواهد بود به صورت گلوله‌های کوچک و مدور بیرون می‌ریزند. این
فضولات در پای درختان مبتلا جمع می‌شوند و این خود یکی از راههای بسیار آسان تشخیص وجود پروانه فری می‌باشد. کانالهایی که در داخل چوب بوسیله لارو این حشره بوجود می‌آید مستقیم و حدود 30 تا 40 سانتیمتر طول دارد و بستگی به گونه میزبان دارد.
حمله این آفت روی سیب استقرار سایر حشرات چوبخوار و مخصوصاً اسکولیت درختان میوه و پروانه زنبور مانند را به دنبال خواهد داشت. چون دهانه خروجی دالانهای لاروی پروانه فری محل مناسبی برای تخمریزی و در نتیجه خسارت پروانه زنبور مانند است.
لاروها با تارهایی بسیار نارک که با غدد دهانی خود می‌سازد از شاخه‌ای به شاخه دیگر منتقل می‌شوند. لاروها پس از تغذیه کامل تبدیل به شفیره می‌شوند. دوره شفیرگی 20 تا 40 روز طول می‌کشد. در کرج این زمان به تدریج از اوایل اردیبهشت ماه شروع و تا اوایل شهریورماه نزدیک به 5 ماه اولیه ادامه دارد. پروانه‌های کامل پس از ظهور از همان سوراخ ورودی خارج می‌شوند
موریانه ها غذای خود را با گوش دادن انتخاب می کنند!
گرچه موریانه ها مشهورند به این که غذای خود را انتخاب نمی کنند اما در واقع می توانند کاملا انتخابی عمل نمایند. در واقع علاوه بر انتخاب چوب از لحاظ سختی و خوشایند بودن ، گونه های مختلفی هستند که اندازه های خاص چوب را می پسندند که این یک راه اجتناب از رقابت با دیگر موریانه هاست.چگونگی دقیق کنترل این اندازه گیری دانشمندان را متحیر ساخته اما این موجودات نابینا هستند و ابعاد قطعه چوب را قبل از آن که در داخل آن جای گیرند نمی سنجند.به گزارش سایت scium.com ، تحقیقات جدید نشان می دهد این موجودات چوب منتخب خود را با گوش دادن برمی گزینند.محققان استرالیایی موریانه های چوب خشک (کریپتوترس دامستیکوس) را مورد بررسی قرار دادند تا دریابند چه فاکتورهایی تصمیم آنها را برای خوردن تحت تاثیر قرار می دهد.این محققان قطعات چوب به اندازه های مختلف را در اختیار این حشرات گذاشتند و صداهایی که بهنگام حرکت و جویدن چوب ایجاد می کردند را ثبت نمودند.موریانه ها قطعات کوچکتر چوب را ترجیح می دادند اما زمانی که دانشمندان ویبراسیون ها را در چوب تازه با اندازه مشخص ثبت کردند و این قطعات چوبی با اندازه های مشخص را به گروه جدیدی از موریانه ها دادند ، دریافتند که حشرات ترجیحا به نمونه هایی که صداهای «بلوک کوچک» را داشتند تونل زدند حتی زمانی که قطعه چوب واقعا بزرگتر بود
یک کیلو بال مگس مهریه زن جوان
زن جوان وقتی تصمیم شوهرش را برای جدایی قطعی دید، مهریه‌اش را که یک کیلو بال مگس است به اجرا گذاشت.
به گزارش خبرنگار ما، این زن 40 ساله که سعیده نام دارد، به قاضی شعبه 264 دادگاه خانواده گفت: شوهر اولم مرد جوانی بود که بعد از 6 سال زندگی ترکم کرد و به خارج رفت، مدتی بعد با یک مرد دیگر ازدواج کردم، او هم براؤر سکته مغزی جان خود را از دست داد، تصمیم داشتم دیگر ازدواج نکنم، چون بچه‌های شوهر دومم هم بسیار مرا اذیت کرده بودند، به خانه پدری‌ام برگشتم، پدر و مادر پیری داشتم که بسختی می‌توانستند خودشان را اداره کنند.
به همین خاطر در مطب پزشکی به عنوان تزریقاتچی مشغول به کار شدم، آدم‌های زیادی به آنجا رفت و آمد داشتند، بعضی از آنها از من خواستگاری می‌کردند، اما قبول نمی‌کردم، چون دوبار تجربه تلخی را پشت سر گذاشته بودم.
این زن ادامه داد: بعد از 2 سال کارکردن پزشکی که برایش کار می‌کردم به من پیشنهاد کرد با او ازدواج کنم. هرچند نسبت به من سنش زیاد بود، قبول نکردم اما با اصرار زیاد مرا راضی کرد. او به من گفته بود، همسر و فرزندش در امریکا زندگی میکنند و او سال‌ها پیش از همسرش جدا شده است و حالا تنها زندگی میکند. من هم که سختی زیادی را در طول این سال‌ها کشیده بودم، فکر کردم اگر ازدواج کنم، از این بدبختی نجات پیدا می‌کنم و شاید این بار موفق باشم، اما باید کاری می‌کردم تا شوهرم از من جدا نشود. به همین خاطر شرط کردم که باید یک خانه به نامم بخرد و یک کیلو هم بال مگس مهرم کند، او هم پذیرفت. یک ماه بعد به عقد هم درآمدیم. ....
مگس جالیز
Dacus ciliatus(Diptera:tephritidae )
این افت خانواده کدوئیان به ترتیب خیارو هندوانه وطا لبی و کدو را برای تغذیه ترجیح میدهد.فعالیت این حشره روی گیاهان غیر زراعی نظیراستبرق و هندوانه ابو جهل نیز گزارش شده است.
زیست شناسی:
زمستان را بصورت شفیره در خاک بسر می برد .حشرات کامل در دهه سوم خرداد ماه از شفیره های زمستان گذران خارج و یک تا سه روز بعد جفت گیری و دو تا سه روز بعد از جفت گیری در عمق 1.5میلیمتر زیر پو ست میوه های جوان در دستجات 20 تا 30 عددی تخمریزی می نمایند .تخمها پس از 2 تا 3 روز تفریخ شده و لاروها به طرف داخل میوه حرکت میکنند.محل تخمریزی بعد از مدتی به رنگ قهوه ای تیره در می اید و تغییر شکل میدهد. این تغییر شکل در نهایت بصورت خمیدگی در میوه خودنمایی میکند. لاروها ی کامل از میوه ها خارج شده و غالبا"در عمق کمتر از 5 سانتی متری خا ک تبدیل به شفیره می شوند.طول دوره لاروی 7 تا 11 روز و شفیرگی 9 تا 12 روز و طول یک نسل 25 تا 45 روز می باشد .و درشرایط مشهد 4 نسل در سال دارد.
کنترل مگس جالیز:
1- مبارزه زراعی بدین ترتیب صورت می گیرد که میوه کوچک را در برگ گیاه پیچیده و زیر خاک می گذارند تا از حمله مگس محفوظ بماند.این عمل هنگام گل گیری خربزه و طالبی انجام می گیرد.
2- سه تا چهار نوبت سم پاشی بوسیله فوزالون (زولون) امولسیون 35 درصد یا دیازینون 60 درصد به نسبت 1.5 لیتر در هکتار و اولین سم پاشی زمانی است که اکثر میوه ها فندقه باشند. بعد از 6 روز سمپاشی را تکرار می کنند. سایر سموم:
1. تری کلروفن(دیپترکس) sp80%و 1.5 کیلوگرم
2. دیمتوآت(روکسیون) EC40% و 1.5 لیتر در هکتار