گیاه لاله واژگون
این گیاه نه تنها گل زیبایی است بلکه خواص درمانی متعددی نیز دارد. این گیاه گل اشک نیز نامیده می شود و این به خاطر این است که مقداری شبنم در بین این گلها جمع می شود و بعد از گل به پائین می چکد.
عمر این گیاه بسیار کوتاه است. از اوایل اردیبهشت ماه گل دهی این گیاه شروع می شود و در فصل بارش تمام می شود.
خواص دارویی این گیاه اصولاً در پیاز این گیاه است. پیاز این گیاه داروی مؤثری برای دردهای رماتیسمی و دردهای مفصلی و پاک کننده دستگاه کبدی است. البته این گیاه جزء داروهای سمی است و مصرف آن باید زیر نظر پزشک باشد.
زعفران با نام عمومیSaffron و نام علمی Crocus Sativus ،گرانبهاترین گیاه زراعی موجود درکره زمین است و تنها گیاهی است که واحد خرید وفروش آن بجای تن و کیلوگرم مثقال وگرم میباشد. زعفران از خانواده زنبق است و در منطقه آب و هوایی مدیترانه و غرب آسیا ( از عرض جغرافیایی 30 تا 50 درجه شمالی و طول جغرافیایی 10 درجه غربی تا 80 درجه شرقی ) در مناطق بسیار کم باران ،توران که دارای زمستان سرد وتابستان گرم هستند گسترش دارد. منشاء اصلی آن، نواحی مختلف آسیا بوده است ولی امروزه با توسعهای که پرورش آن پیدا نموده در نواحی مختلف یافت میگردد. زعفران گیاهی چتد ساله ،به ارتفاع 10تا30 سانتیمتر و دارای پیازی سخت، مدور،گوشتدار و پوشیده از غشاءهای نازک و قهوهای رنگ است. از وسط پیاز زعفران که در واقع قاعده ساقه گیاه به حساب میآید، تعدادی برگهای باریک و دراز خارج میشود که سطح فوقانی آنها، رنگ سبز ولی سطح تحتانی آنها رنگ سبز روشن دارد .از وسط آنها نیز بزودی ساقه مولد گل خارج میشود که در انتها به یک تا 3 غنچه مولد گل ختم میگردد. این غنچهها معمولاً در فاصله ماههای مهر تا آذر مبدل به گل میشوند.گلهای زعفران ظاهر لولهای باریک و دراز ومنتهی به 6 تقسیم بزرگ به رنگ بنفش و یا بر حسب واریتههای گیاه ،به رنگهای گلی و ارغوانی دارند. تعداد پرچم آنها 3 و مادگی آنها مرکب از خامه دراز منتهی به کلاله 3 شاخه، به رنگ قرمز نارنجی است .قسمت مورد استفاده این گیاه ناحیه انتهای خامه وکلاله آن است که تحت نام زعفران وارد بازار تجارت میشود .
خواص درمانی
زعفران در کتاب رسمی داروسازی نامبرده شده و به شکل تنطوری با نام OpiiCrocata Tinctura وجود دارد.
هم چنین عصاره آن به صورت محصولی به نام Bitters Swedish توسط کارخانجات مختلف تهیه و جهت مصارف دارویی مختلف عرضه میشود. بر حسب آزمایشهایی که در اروپا انجام شده است، زغفران خاصیت کاهش چربی و کلسترول خون و افزایش نفوذ اکسیژن در پلاسما را در موش آزمایشگاهی از خود نشان داده است.
در طب عوام نقاط مختلف جهان، زعفران به عنوان آرام بخش، ضد اسپاسم، اشتها آور و مقوی معده استفاده میشود. در کشور آلمان زعفران به عنوان آرام بخش، درمان درد معده و شکم و آسم مصرف میشود. زعفران بدلیل رنگ شادی که دارد در غذاها باعث نشاط انسان میشود.
برا ی زعفران از قدیم برخی خواص درمانی قایل بودهاند که از آنجمله به عنوان آرام بخش، خلط آور،نشاط آور،تحریک کننده معده، محرک قوه باء، برطرف کننده اسپاسم و عامل سقط جنین شناخته شده است. همچنین از زعفران جهت درمان اسهال خونی، سرخک،تب، یرقان، بزرگ شدن کبد، بزرگ شدن طحال، عفونت مجاری ادراری، وبا، دیابت ،ودرمان بیماریهای پوستی استفاده میشده است .در کدکس دارویی انگلستان استفاده از آن به صورت شربت زعفران ،گلیسرین زعفران وتنتور زعفران ذکر شده است.
زعفران علاوه بر مصارف ادویهای مصارف دارویی نیز دارد ،اشتها آور بوده و هضم غذا را آسان میکند. اسانس موجود در آن بر
تقلب
چون زعفران بسیار گران قیمت میباشد، از قدیم سوداگران حقه باز در آن دستکاری میکردند و مجازات تقلب در زعفران گاهی حکم اعدام داشته است. مهمترین تقلبی که به عنوان زعفران صورت میگیرد گل رنگ میباشد که شباهتی به زعفران دارد و میتواند ایجاد رنگ زرد کند.گاهی برای اضافه شدن وزن به آن روغن یا آب نبات و عسل اسپری میکنند. زعفران را هرگز بصورت پودر نخرید بهترین نوع زعفران زعفرانی است که به آن دختر پیچ میگویند یعنی صد درصد طبیعی است و سر ریشه دست نخورده است مانند رشتهای نخ قرمز است که پایین آن سفید و نیمه بالای آن قرمز است. اگر زعفران سر ریشه (دختر پیچ) نخریدهاید مطمین شوید که تقلبی نباشند دو روش ساده پیدا کردن تقلب آن به شرح زیر است :
روش اول ـ به چند میلی گرم پودر زعفران، دو یا سه قطره اسید سولفوریک غلیظ در یک شیشه اضافه کنید. در این صورت زعفران ابتدا به رنگ قرمز مایل به قهوهای و پس از مدت کمی، به رنگ قرمز مایل به بنفش مبدل میشود.
از بیرون لیوان رنگ آنرا ببینید و طعم و عطر آن را بچشید براحتی میتوان میزان خالص بودن آن را فهمید. روی آب نباید چربی و یا مواد زائد باشد و طعم نیز نباید شیرین و یا شور باشد بلکه کمی تلخ مزه باشد البته این به کمی تجربه نیاز دارد ولی براحتی میتوان تقلب در زعفران را شناسایی نمود. گفتنی است که مصرف زیاد زعفران نیز مانند مصرف زیاد هر داروی دیگری خطرناک است. برای تهیه ۵۰۰ گرم زعفران ۷۰.۰۰۰ گل زعفران باید پر شده و سر ریشه آن از برگهای بنفش جدا شوند ۲۵ کیلو سر ریشه قرمز تازه بعد از خشک شدن به ۵ کیلو کاهش مییابد .
روی اعصاب ،اثر آرام بخش دارد و در رفع بی خوابیهایی که منشاء عصبی دارد مؤثر است. روی انتهای اعصاب نایژهها و نایژکها اثر میکند و در نتیجه در معالجه برونشیتهای مزمن و ناراحتیهای سینه نقش دارد.در هندوستان از آن برای ناراحتیهای کلیه وکبد ومثانه وهمچنین مداوای وبا استفاده میشود. به صورت استعمال خارجی در بیماریهای پوستی مثل زرد زخم کاربرد دارد و استفاده از تنتور آن مرسوم است. در طب آمیانه برای اختلالات خونی،ضربان قلب، سرماخوردگیها ،ترس ،تب ،هیستری ،آبله ،افسردگی ،شوک،اسپاسم و ناراحتیهای پوستس بکار میرود .مایوا کاهش سطح بیلی روبین خون به وسیله زعفران را گزارش کرده است .کاهش تری گلیسرید سرم با مصرف کروسین و کروستین توسط گانیر و جونز گزارش شده است .در مورد اثرات ضد سرطانی زعفران نیز گزارشهای متعددی د رسالهای اخیر منتشر شده است
ساخت دستگاه شبیهساز کشت گیاهان در فضاپیماها و ایستگاههای فضایی | |
یک عضو هیات علمی دانشگاه بوعلی سینا همدان موفق به ساخت دستگاه تحقیقاتی شبیهسازی کشت گیاهان در فضا و سفینههای فضایی شد. حیدر علی مالمیر، عضو هیات علمی دانشگاه بوعلی سینا پیرامون دستاورد علمی خود به خبرنگار «پژوهشی» خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) گفت: تمام اجسام از جمله گیاهان روی زمین تحت تاثیر جاذبه زمین هستند به این ترتیب هر گیاهی دارای یک مرکز ثقل است که بر اساس آن جهت رشد، محور رشد و اجزاء جانبی محور تعادل ایستایی خود را حفظ کرده و گیاه به صورت مخروط عمود بر زمین قرار میگیرد. وی خاطر نشان کرد: بر اساس یک سری تئوریها به نظر میرسد رشد در فضا در صورتی که جسم ساکن باشد همه جانبه به سمت نور بوده و در صورتی که جسم چرخان باشد از یک مرکز کره به همه جوانب خواهد بود. مالمیر افزود: دستگاه ساخته شده قادرست شرایطی مشابه آنچه در فضا وجود دارد را برای گیاهان در حال رشد در اجسام متحرک فضایی مانند سفینهها و ماهوارهها شبیهسازی کند؛ به این ترتیب بدون این که نیازی به خروج از جو باشد میتواند شرایط رشد گیاهان را در فضا بررسی کرد. به گفته وی، از مشخصات دستگاه این است که میتواند گیاه داخل گلدان را در تمام جهات بچرخاند. عضو هیات علمی دانشگاه بوعلی سینا در گفتوگو با ایسنا تصریح کرد: این چرخشها قابل کنترل زمانی و مکانی هستند؛ بنابراین با با تغییر مراکز ثقل میتوان محورهای رشد یک، دو یا چند جانبه را ایجاد کرد. در اینجا به دنبال ایجاد ارتباط بین تغییرات جهت و محور رشد روی مورفولوژی و فیزیولوژی مختلف زیستی به خصوص برگها و جعبه ژنی هستیم. در واقع با این دستگاه می توان میانکش بین ژنوم عوامل فیزیکو شیمیایی را در مرفوژنز و اورگانوژنز گیاه کامل بهتر نشان داد. وی در پایان افزود: با بهرهگیری از این دستگاه میتوان با تغییر جهت و محور رشد تاثیر عوامل فیزیکی و شیمیایی مختلف را بر رشد گیاهان و فرمهای مختلف گیاه بررسی کرد و در نتیجه دامنه فنوتیپی را در حد بسیار گسترده در گیاه کامل توسعه داد. | |
Aphis gossypii Glover (Rabasse J.-M. / INRA Antibes) Colony on leaf of cucumber | ||||||||||||||
Aphis gossypii Glover (BASF) Colony on leaf of cotton | ||||||||||||||
|
سس :
سس یک گیاه کاملا انگلی می باشد که دارای ریشه و برگ نیست و مواد غذایی مورد
نیاز خود را بطور کامل از گیاه میزبان میگیرد . بذر گیاه سس به مدت بسیار طولانی در
خاک می ماند و گاه تا ۱۳ سال در خاک دوام می آورد و قادر به جوانه زدن می باشد .
بذر سس هنگامی که در شرایط مساعد قرار می گیرد جوانه می زند و یک ساقه زیر
زمینی تولید می کند که این ساقه زیر زمینی بطور بسیار جالبی در خاک حرکت می
کند تا به ریشه گیاه میزبان برسد . نحوه حرکت سس به این صورت است که پس از
اینکه تمامی محتویانت بذر صرف رشد ساقه زیر زمینی شد جوانه انتهایی ساقه زیر
زمینی انرژی خود را برای رشد از خود ساقه میگیرد به این صورت که مواد غذایی
موجود در انتهای ساقه زیر زمینی را میگیرد و صرف رشد خود ساقه زیر زمینی می
کند به این ترتیب از انتهای ساقه زیر زمینی کاسته و به ابتدای ان اضافه می شود و
ساقه زیر زمینی رو به جلو حرکت می کند . جهت حرکت هم اتفاقی است این حرکت
تا به آنجا ادامه می یابد که یا ساقه زیر زمینی به ریشه گیاه میزبان می رسد و با
ترشه آنزیمهایی دیواره سلولی را شکافته و اندام مکنده خود را وارد ریشه می کند و
از مواد غذایی ساخته شده توسط گیاه میزبان برای رشد و تولید مثل خود استفاده
می کند و یا در این مدت به هیچ گیاهی برخورد نمی کند و مواد غذایی خود را تماما
استفاده می کند و از بین میرود . ساقه سس زرد رنگ می باشد و روی طیف
وسیعی از گیاهان رشد می کند و باعث از بین رفتن یا ضعیف شدن گیاه میزبان می
شود . برای مبارزه با آن هیچ گونه سم اختصاصی ندارد و هنگامی که مزرعه به آن
آلوده می شود چون ابتدا بصورت لکه ای ظاهر می شود از سموم علف کش عمومی
استفاده می شود که گیاه میزبان را نیز از بین میبرد ولی این کار برای جلوگیری از
پخش شدن آن در مزرعه ضروری می باشد . در مزارع یونجه از شعله افکن نیز برای از
بین بردن گیاه استفاده می شود .
گلرنگ | |
خصوصیات گیاهی: گلرنگ گیاهی است با نام علمی Carthamus tinctorius L . از تیرة مرکبه ( compositae) و با اینکه ظاهراً شبیه خار زرد می باشد اما بصورت علف هرز در نمی آید . گلرنگ گیاهی است که بصورت بوته ای استوار رشد می کند . میوه گلرنگ همانند میوة آفتابگردان به صورت فندقه است . دانه از نظر شکلی شبیه یک دانة کوچک آفتابگردان است و به رنگهای سیاه ، زرد ، سفید یا کرمی با سطح خارجی صاف دیده می شود . ذخیرة روغن در لپه ها انجام می شود . وزن هر دانة گرنگ از 35 تا 50 گرم متغیر می باشد .
سازگاری: گلرنگ گیاهی بلند روز است ، اما گلدهی آن در هوای گرم بمیزان قابل توجهی جلو می افتد . گیاهچه های جوان به سرما مقاومند . اما گیاه با انتقال از مرحلة رویشی به مرحلة زایشی به سرما حساس می گردد . گلرنگ به گرما نیز مقاوم است و در صورت وجود رطوبت کافی در خاک می تواند ماکزیمم حرارتهای حدود 40 درجة سانتیگراد را تحمل کند . به هوای مرطوب بخصوص در دوران گلدهی علاقمند نیست . زیادی رطوبت هوا در این دوره گلدهی موجب توسعه بیماریها و افت عملکرد می گردد . گلرنگ با داشتن ریشة عمیق و توسعه یافتگی به خشکی مقاوم است . اما مقاومت آن به خشکی از جو کمتر می باشد . گلرنگ به آب ایستادگی و کمبود تهویه نیز حساس است . گلرنگ خاکهای عمیق ، دارای بافت متوسط و اسیدیتیة حدود خنثی را ترجیح می دهد . تناوب زراعی: گلرنگ به بیماریهای خاکزی حساس بوده و نبایستی بیش از یکبار طی چهار سال متوالی در یک قطعه زمین کاشته شودو یا با گیاهان حساس به بیماری بوته میری جالیز در تناوب قرار گیرد . مثالهایی از تناوب گلرنگ در کشت بهاره آبی بصورت زیر است : شبدر ـ ذرت ـ گلرنگ ـ گندم یونجه ـ سیب زمینی ـ حبوبات ـ گلرنگ ـ جو ـ آیش کود شیمیایی: تولید هر تن دانه گلرنگ موجب خروج 25 تا 30 کیلو ازت ، 7 تا 12 کیلو اکسید فسفر (p2o5) و 10 تا 15 کیلو اکسید پتاسیم (K2o) از خاک می گردد . میزان کود مصرفی در کشت آبی معمولاً 50 الی 90 کیلوگرم در هکتار ازت خالص و 40 تا 70 کیلوگرم در هکتار اکسید فسفر می باشد . تاریخ کاشت: هنگامی که حرارت خاک در عمق کاشت در حدود 5 درجه سانتیگراد باشد ، گلرنگ طی دو هفته یا کمی بیشتر سبز می شود .گلرنگ بصورت یک محصول پائیزه کشت می شود ، تاریخ کاشت آن همزمان با کمی دیرتر از گندم و جو می باشد . کنترل علفهای هرز: کنترل علفهای هرز قبل از کاشت و نیز تهیة بستر عاری از علف هرز ضرورت دارد . از علف کشهایی ماننند ابتام و تریفلورالین بصورت قبل از کاشت و از طریق اختلاف آنها با خاک تا عمق 10 سانتی متر می توان استفاده و محصول را برای حدود 2 تا 3 ماه بعد از سبز شدن در مقابل بسیاری علفهای هرز محافظت نمود . برای کولتیوا تورزدن می بایستی روزهای آفتابی را انتخاب کرد تا علفهای هرزی که ریشه کن شده است امکان استقرار مجدد پیدا ننماید .پس از سبز شدن بوته ها بهتر است فقط بین ردیفها را کولتیواتور زد ، هر چند که در صورت تراکم زیاد بوته می توان تا قبل از رشد ساقه ها نیز روی ردیف های کاشت را با وسایل سبک و بطور سطحی کولتیواتور زد . آفات و امراض: مگس گلرنگ (Acanthiophilus helianthi) . در تمام نقاطی از ایران که گلرنگ کاشته می شود یافته شده و خسارت قابل توجهی به این محصول وارد می سازد . خسارت آفت مربوط به لارو آن است که ابتدا از قسمتهای نرم برگ می خورد و بعد به دانه حمله کرده و محتویات دانه را از بین می برد . در نتیجه خسارت لارو ، حفره هایی به طول 1 تا 5/1 سانتیمتر در طبق بوجود می آید . و استفاده از سمومی مثل دیپترکس و دپازینون و سمپاشی در زمان ظهور مگسها می باشد . حضرات دیگری نیز به گلرنگ خسارت وارد می سازد که عبارتند از سنگ تخم گلرنگ ، پروانه طبق خوار گلرنگ ، پروانه کارادرینا و کرم برگخوار پنبه . این آفات اهمیت اقتصادی کمتری نسبت به مگس گلرنگ در ایران دارد . از بیماریهای مهم گلرنگ در ایران می توان زنگ گلرنگ و بوته میری گلرنگ را نام برد .عامل بیماری زنگ گلرنگ قارچی است به نام Puccinia carthami که ازطریق خاک ، بقایای گیاهی و دانه انتقال می یابد برگهای گیاه مبتلا به زنگ زرد شده و بالاخره گیاه خشک شده و می میرد ، کنترل بیماری با استفاده از ارقام مقاوم ، کاشت بذر سالم و غیر آلوده ، ضد عفونی بذر با سموم قارچ کش قبل از کاشت ، سوزانیدن بقایای گیاهی آلوده و تناوب زراعی انجام پذیر می باشد . بیماری بوته میری گلرنگ نیز در تمام مناطق گلرنگ کاری مشاهده می شود و کم و بیش خسارت وارد می سازد عامل بیماری قارچی است به نام Phytophthora drechsleri که بوسیه خاک و بقایای گیاهی آلوده ، رعایت تناوب زراعی و عدم کاشت گیاهان حساس در تناوب امکان پذیر است . بیماری بوته میری گلرنگ با بوته میری جالیز مشترک است . |