ارزش تغذیه ای خربزه
خربزه میوه ای شیرین، لذیذ و گواراست که انواع گوناگونی دارد و بهترین آن خربزه خراسان است.
رسول گرامی اسلام (ص) در بیان خواص خربزه فرموده اند: خربزه از زینت های زمین است، آب آن از رحمت الهی، و شیرینی آن از بهشت است. همچنین می فرمایند : خوردن خربزه پیش از غذا، بدن را می شوید و بیماری را از بدن ریشه کن می کند.
از امام علی علیه السلام نقل شده است خوردن خربزه، مثانه را پاک و سنگ مثانه را آب می کند و ادرار را افزایش می دهد.
ایشان می فرمایند : خربزه ده خاصیت دارد:
1- خوردنی است.
2- آشامیدنی است، چون آبدار است.
3- میوه است.
4- گل است ( زیرا بویی مطبوع دارد ).
5- شیرینی است ( زیرا دارای قند زیاد است ).
6- روده ها و معده را شستشو می دهد.
7- معده و روده را پاکیزه می کند.
8- سبزی است.
9- دوای درد است.
قسمت هایی از این میوه که در تغذیه و پزشکی استفاده می شود، عبارت اند از: گوشت، تخم و پوست میوه.
خواص درمانی خربزه
1- خربزه دارای ویتامین A است، از این رو در ترمیم و تجدید سلول های بدن نقش دارد.
2- خربزه با داشتن خاصیت ادرارآور بودن در بیماری های سنگ کلیه و مثانه مفید است؛ دراین بیماری ها باید نمک و فلفل کمتر خورده شود.
3- خربزه سرشار از ویتامین های A ، D وC و سلولز است.
4- خربزه به علت دارا بودن خاصیت ملیّن، برای معالجه یبوست تجویز می شود.
5- اگر گوشت خربزه را له کنید و به صورت مرهم روی سوختگی های سطحی پوست بدن بگذارید، آن را معالجه خواهد کرد.
6- تخم خربزه برای سرفه حاد، درد سینه و حلق و تب های شدید مفید است.
7- خربزه باعث افزایش شیر در زنان شیرده می شود.
8- مغز تخم خربزه ی بو داده طبیعت گرم دارد.
9- مغز تخم خربزه ی بو داده دارای خاصیت ادرار آور، نرم کننده و افزایش دهنده میل جنسی است.
10- خربزه برای اشخاص مبتلا به سل ریوی و کم خونی مفید است.
11- خربزه، رنگ چهره را روشن می کند و بیماری استسقاء ( احساس تشنگی دائمی ) را درمان می نماید.
13- خربزه به هضم غذا کمک می کند و رودل را برطرف می نماید.
14- خوردن 8 گرم دم کرده ی پوست خشک شده ی خربزه ، سنگ مثانه را دفع می کند.
احتیاط لازم در مصرف خربزه
1- مصرف زیاد خربزه باعث نفخ می شود، در نتیجه در ناحیه معده و روده ایجاد درد می نماید.
2- باید خربزه را بعد از غذا مصرف نمود، زیرا در غیر این صورت تولید اسهال و ورم روده می کند.
3- خوردن خربزه کال در کسانی که معده ضعیف دارند، تولید اسهال می کند. همچنین خلط را می افزاید و برای سینه درد و سرماخوردگی مضر است.
* سفیدک سطحی یا پودری گل سرخ
علائم بیماری:
بیماری سفیدک سطحی شایعترین و مهمترین بیماری در گیاهان گلخانهای و باغچهای است. علائم اولیه بیماری شامل
الف) بروز مناطق قرمز رنگ کمی برجسته و تاول مانند در سطح فوقانی برگها؛
ب) وجود توده سفید رنگ در قارچ که در حقیقت شامل مسیلیوم و کنیدیبرهای آن است به صورت نواحی منفک و پراکنده در سطح برگهای جوان؛ که به تدریج این
ج) برگها پیچیده و بد شکل شده؛ و نهایتاً توسط پوشش سفید رنگ قارچ پوشیده میشوند.
برگهای مسن ممکن است بد شکل شوند ولی نواحی نامنظم یا حلقوی شکل در این برگها ایجاد میگردد که توسط تودههای قارچ پوشیده میشوند. رشد قارچ در ابتدا روی انتهای آبدار و جوان ساقه بویژه در قاعده خارها دیده میشود. توسعه حتی در هنگام بلوغ ساقه نیز ادامه دارد.
عامل بیماری:
-Erysiphe pannosa
-Sphaerotheca pannosa
قارچ عامل بیماری ممکن است گلها را مورد حمله قرار بدهد و بر روی دُمگل، کاسبرگ و نهنج گل بویژه هنوز زمانی که جوانه گل باز نشده است، رشد نماید. سفیدکهای حقیقی از راسته اریسفزو آسکوماسه هستند و سفیدکهای دروغی یا درونی برخلاف سفیدکهای سطحی به گیاهان زینتی آسیب وارد نمیکنند.
قارچ Erysiphe pannosa عامل بیماری، بعد از انتقال به جنس Sphaerotheca pannos شناسایی شد. Sphaerotheca pannosa بعد از آلودگی اولیه برروی گیاه میزبان یک توده نمدی شکل از مسیلیوم قارچ تشکیل میدهد. ممکن است در برخی از ارقام آسکوکارپ قارچ عامل بیماری در توده مسیلیوم نیز مشاهده شود که تحت سه عنوان کلستو تی شیوم، کلستو کارپ و یا پری تی شیوم در منابع مختلف خوانده میشوند.
آسکوکارپها معمولاً کروی یا گلابی شکل به قطر 85 تا 120 میکرون بالغ میشوند و دارای زاویهی مسیلیومی کوتاه و قهوهای رنگ با دیواره عرضی هستند.
معمولاً اسفروتیکا پنوسل و رایته، هیتروتالیت است. آسکوکارپ و مسیلیوم عامل زمستان گذارنی قارچ هستند که کلستو تی شیومها در اواخر فصل ابتدا سفید رنگ و پنبهای و سپس قهوهای، قرمز و نارنجی و در نهایت تیرهرنگ میشوند.
مبارزه با بیماری:
در دنیا برخی از ارقام جدید رز تولید شده است که بسیاری از آنها نسبت به بیماری سفیدک سطحی مقاوم هستند و از ترکیبات محافظت کننده در کنترل این بیماری بهره میگیرند. همچنین کاربرد قارچکشهایی مثل بنومیل و تریفورین Triforine در کنترل بیماری مؤثر است. قطع اندامهای هوایی آلوده در انتهای فصل و نابودی آنها در مناطقی که دارای زمستان شدید هستند از زمستان گذرانی این قارچ ممانعت به عمل میآورد. استفاده از قارچهای محافظت کننده در یک برنامه زمانی هفت روزه با تکرار سمپاشی ضروری به نظر میرسد.
علائم بیماری:
علائم بیماری سفیدک سطحی در روی بنفشه آفریقایی
الف) لکهها روی برگها، دمبرگها و گلها ظاهر می شود
ب) تودههای سفید رنگ پودری مسیلیوم و اسپورهای قارچ، تمامی برگها را میپوشاند، یا اینکه به صورت لکههای گرد مجزا در هر دو سطح برگها باقی میماند. این لکهها در حدود یک سانتیمتر میباشند.
عامل بیماری:
قارچ Oidium عامل بیماری است.
مبارزه با بیماری:
مصرف بنومیل به میزان 12 گرم در 10 لیتر آب موثر گزارش شده است. دینوکارپ و گوگرد نیز تأثیرات خوبی در کنترل بیماری از خود نشان دادهاند.
گیاه مریم گلی
گیاه مریم گلی گیاهی با قدمت بسیار طولانی است و در حدود ۱٠٠٠ سال پیش به وجود این گیاه پی برده و از آن استفاده می کرده اند از جمله ابوعلی سینا در کتابهای خود به این گیاه اشاره کرده و خواص آن را برشمرده و تأکید بر مصرف آن کرده است.
این گیاه ضد درد، آرامش بخش و برای کاهش قند خون استفاده می شود. این گیاه در تمام مناطق معتدله رویش دارد. گلهای سفید زیبایی می دهد، بصورت خوشه ای است و جزء گیاهان معطر و خوشبو است که طعم بسیار تلخی دارد.
این گیاه آرام بخش و مقوی اعصاب است. همچنین یک داروی ضد عفونی کننده بسیار قوی است. اگر از جوشانده این گیاه بصورت قرقره استفاده شود، جوشهای داخل دهان و بعضاً آفت دهان را درمان می کند.
همچنین برای زخمهایی که بر اثر واریس به وجود می آید بسیار مؤثر است.
در آنژیم و انواع گلو درد نیز از این گیاه استفاده می شود. از جوشانده این گیاه برای ضماد و جوشهای بدن استفاده می شود. جوشانده غلیظ این گیاه اگر با آب مخلوط شود برای دردهای مفصلی، رماتیسم و حتی راشیتیسم کودکان بسیار مفید و مؤثر است.
گیاه خاکشیر
این گیاه استفاده دارویی و غذایی دارد از جمله رفع کننده گرمازدگی و ضد اسهال است.
این گیاه اوایل بهار رشد می کند و اواسط اردیبهشت ماه به گل می نشیند و تا اواخر خرداد ماه دانه این گیاه که موارد استفاده زیادی دارد، قابل بهره برداری است.
خاکشیر از زمانهای گذشته کاربرد داشته است و بهترین کاربرد آن به خاطر خاصیت ضد عفونی کننده اش می باشد و برای ناراحتیهای روده مثل اسهال و یا حتی یبوست مفید است.
این گیاه را بصورت خیس کرده استفاده می کنند و در موارد جراحات و تبهای زیاد بسیار مؤثر است و همچنین بو داده ی آن اسهال های سخت را درمان می کند.
گیاه لاله واژگون
این گیاه نه تنها گل زیبایی است بلکه خواص درمانی متعددی نیز دارد. این گیاه گل اشک نیز نامیده می شود و این به خاطر این است که مقداری شبنم در بین این گلها جمع می شود و بعد از گل به پائین می چکد.
عمر این گیاه بسیار کوتاه است. از اوایل اردیبهشت ماه گل دهی این گیاه شروع می شود و در فصل بارش تمام می شود.
خواص دارویی این گیاه اصولاً در پیاز این گیاه است. پیاز این گیاه داروی مؤثری برای دردهای رماتیسمی و دردهای مفصلی و پاک کننده دستگاه کبدی است. البته این گیاه جزء داروهای سمی است و مصرف آن باید زیر نظر پزشک باشد.
زعفران با نام عمومیSaffron و نام علمی Crocus Sativus ،گرانبهاترین گیاه زراعی موجود درکره زمین است و تنها گیاهی است که واحد خرید وفروش آن بجای تن و کیلوگرم مثقال وگرم میباشد. زعفران از خانواده زنبق است و در منطقه آب و هوایی مدیترانه و غرب آسیا ( از عرض جغرافیایی 30 تا 50 درجه شمالی و طول جغرافیایی 10 درجه غربی تا 80 درجه شرقی ) در مناطق بسیار کم باران ،توران که دارای زمستان سرد وتابستان گرم هستند گسترش دارد. منشاء اصلی آن، نواحی مختلف آسیا بوده است ولی امروزه با توسعهای که پرورش آن پیدا نموده در نواحی مختلف یافت میگردد. زعفران گیاهی چتد ساله ،به ارتفاع 10تا30 سانتیمتر و دارای پیازی سخت، مدور،گوشتدار و پوشیده از غشاءهای نازک و قهوهای رنگ است. از وسط پیاز زعفران که در واقع قاعده ساقه گیاه به حساب میآید، تعدادی برگهای باریک و دراز خارج میشود که سطح فوقانی آنها، رنگ سبز ولی سطح تحتانی آنها رنگ سبز روشن دارد .از وسط آنها نیز بزودی ساقه مولد گل خارج میشود که در انتها به یک تا 3 غنچه مولد گل ختم میگردد. این غنچهها معمولاً در فاصله ماههای مهر تا آذر مبدل به گل میشوند.گلهای زعفران ظاهر لولهای باریک و دراز ومنتهی به 6 تقسیم بزرگ به رنگ بنفش و یا بر حسب واریتههای گیاه ،به رنگهای گلی و ارغوانی دارند. تعداد پرچم آنها 3 و مادگی آنها مرکب از خامه دراز منتهی به کلاله 3 شاخه، به رنگ قرمز نارنجی است .قسمت مورد استفاده این گیاه ناحیه انتهای خامه وکلاله آن است که تحت نام زعفران وارد بازار تجارت میشود .
خواص درمانی
زعفران در کتاب رسمی داروسازی نامبرده شده و به شکل تنطوری با نام OpiiCrocata Tinctura وجود دارد.
هم چنین عصاره آن به صورت محصولی به نام Bitters Swedish توسط کارخانجات مختلف تهیه و جهت مصارف دارویی مختلف عرضه میشود. بر حسب آزمایشهایی که در اروپا انجام شده است، زغفران خاصیت کاهش چربی و کلسترول خون و افزایش نفوذ اکسیژن در پلاسما را در موش آزمایشگاهی از خود نشان داده است.
در طب عوام نقاط مختلف جهان، زعفران به عنوان آرام بخش، ضد اسپاسم، اشتها آور و مقوی معده استفاده میشود. در کشور آلمان زعفران به عنوان آرام بخش، درمان درد معده و شکم و آسم مصرف میشود. زعفران بدلیل رنگ شادی که دارد در غذاها باعث نشاط انسان میشود.
برا ی زعفران از قدیم برخی خواص درمانی قایل بودهاند که از آنجمله به عنوان آرام بخش، خلط آور،نشاط آور،تحریک کننده معده، محرک قوه باء، برطرف کننده اسپاسم و عامل سقط جنین شناخته شده است. همچنین از زعفران جهت درمان اسهال خونی، سرخک،تب، یرقان، بزرگ شدن کبد، بزرگ شدن طحال، عفونت مجاری ادراری، وبا، دیابت ،ودرمان بیماریهای پوستی استفاده میشده است .در کدکس دارویی انگلستان استفاده از آن به صورت شربت زعفران ،گلیسرین زعفران وتنتور زعفران ذکر شده است.
زعفران علاوه بر مصارف ادویهای مصارف دارویی نیز دارد ،اشتها آور بوده و هضم غذا را آسان میکند. اسانس موجود در آن بر
تقلب
چون زعفران بسیار گران قیمت میباشد، از قدیم سوداگران حقه باز در آن دستکاری میکردند و مجازات تقلب در زعفران گاهی حکم اعدام داشته است. مهمترین تقلبی که به عنوان زعفران صورت میگیرد گل رنگ میباشد که شباهتی به زعفران دارد و میتواند ایجاد رنگ زرد کند.گاهی برای اضافه شدن وزن به آن روغن یا آب نبات و عسل اسپری میکنند. زعفران را هرگز بصورت پودر نخرید بهترین نوع زعفران زعفرانی است که به آن دختر پیچ میگویند یعنی صد درصد طبیعی است و سر ریشه دست نخورده است مانند رشتهای نخ قرمز است که پایین آن سفید و نیمه بالای آن قرمز است. اگر زعفران سر ریشه (دختر پیچ) نخریدهاید مطمین شوید که تقلبی نباشند دو روش ساده پیدا کردن تقلب آن به شرح زیر است :
روش اول ـ به چند میلی گرم پودر زعفران، دو یا سه قطره اسید سولفوریک غلیظ در یک شیشه اضافه کنید. در این صورت زعفران ابتدا به رنگ قرمز مایل به قهوهای و پس از مدت کمی، به رنگ قرمز مایل به بنفش مبدل میشود.
از بیرون لیوان رنگ آنرا ببینید و طعم و عطر آن را بچشید براحتی میتوان میزان خالص بودن آن را فهمید. روی آب نباید چربی و یا مواد زائد باشد و طعم نیز نباید شیرین و یا شور باشد بلکه کمی تلخ مزه باشد البته این به کمی تجربه نیاز دارد ولی براحتی میتوان تقلب در زعفران را شناسایی نمود. گفتنی است که مصرف زیاد زعفران نیز مانند مصرف زیاد هر داروی دیگری خطرناک است. برای تهیه ۵۰۰ گرم زعفران ۷۰.۰۰۰ گل زعفران باید پر شده و سر ریشه آن از برگهای بنفش جدا شوند ۲۵ کیلو سر ریشه قرمز تازه بعد از خشک شدن به ۵ کیلو کاهش مییابد .
روی اعصاب ،اثر آرام بخش دارد و در رفع بی خوابیهایی که منشاء عصبی دارد مؤثر است. روی انتهای اعصاب نایژهها و نایژکها اثر میکند و در نتیجه در معالجه برونشیتهای مزمن و ناراحتیهای سینه نقش دارد.در هندوستان از آن برای ناراحتیهای کلیه وکبد ومثانه وهمچنین مداوای وبا استفاده میشود. به صورت استعمال خارجی در بیماریهای پوستی مثل زرد زخم کاربرد دارد و استفاده از تنتور آن مرسوم است. در طب آمیانه برای اختلالات خونی،ضربان قلب، سرماخوردگیها ،ترس ،تب ،هیستری ،آبله ،افسردگی ،شوک،اسپاسم و ناراحتیهای پوستس بکار میرود .مایوا کاهش سطح بیلی روبین خون به وسیله زعفران را گزارش کرده است .کاهش تری گلیسرید سرم با مصرف کروسین و کروستین توسط گانیر و جونز گزارش شده است .در مورد اثرات ضد سرطانی زعفران نیز گزارشهای متعددی د رسالهای اخیر منتشر شده است
ساخت دستگاه شبیهساز کشت گیاهان در فضاپیماها و ایستگاههای فضایی | |
یک عضو هیات علمی دانشگاه بوعلی سینا همدان موفق به ساخت دستگاه تحقیقاتی شبیهسازی کشت گیاهان در فضا و سفینههای فضایی شد. حیدر علی مالمیر، عضو هیات علمی دانشگاه بوعلی سینا پیرامون دستاورد علمی خود به خبرنگار «پژوهشی» خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) گفت: تمام اجسام از جمله گیاهان روی زمین تحت تاثیر جاذبه زمین هستند به این ترتیب هر گیاهی دارای یک مرکز ثقل است که بر اساس آن جهت رشد، محور رشد و اجزاء جانبی محور تعادل ایستایی خود را حفظ کرده و گیاه به صورت مخروط عمود بر زمین قرار میگیرد. وی خاطر نشان کرد: بر اساس یک سری تئوریها به نظر میرسد رشد در فضا در صورتی که جسم ساکن باشد همه جانبه به سمت نور بوده و در صورتی که جسم چرخان باشد از یک مرکز کره به همه جوانب خواهد بود. مالمیر افزود: دستگاه ساخته شده قادرست شرایطی مشابه آنچه در فضا وجود دارد را برای گیاهان در حال رشد در اجسام متحرک فضایی مانند سفینهها و ماهوارهها شبیهسازی کند؛ به این ترتیب بدون این که نیازی به خروج از جو باشد میتواند شرایط رشد گیاهان را در فضا بررسی کرد. به گفته وی، از مشخصات دستگاه این است که میتواند گیاه داخل گلدان را در تمام جهات بچرخاند. عضو هیات علمی دانشگاه بوعلی سینا در گفتوگو با ایسنا تصریح کرد: این چرخشها قابل کنترل زمانی و مکانی هستند؛ بنابراین با با تغییر مراکز ثقل میتوان محورهای رشد یک، دو یا چند جانبه را ایجاد کرد. در اینجا به دنبال ایجاد ارتباط بین تغییرات جهت و محور رشد روی مورفولوژی و فیزیولوژی مختلف زیستی به خصوص برگها و جعبه ژنی هستیم. در واقع با این دستگاه می توان میانکش بین ژنوم عوامل فیزیکو شیمیایی را در مرفوژنز و اورگانوژنز گیاه کامل بهتر نشان داد. وی در پایان افزود: با بهرهگیری از این دستگاه میتوان با تغییر جهت و محور رشد تاثیر عوامل فیزیکی و شیمیایی مختلف را بر رشد گیاهان و فرمهای مختلف گیاه بررسی کرد و در نتیجه دامنه فنوتیپی را در حد بسیار گسترده در گیاه کامل توسعه داد. | |
![]() | ||||||||||||||
Aphis gossypii Glover (Rabasse J.-M. / INRA Antibes) Colony on leaf of cucumber | ||||||||||||||
![]() |
||||||||||||||
Aphis gossypii Glover (BASF) Colony on leaf of cotton | ||||||||||||||
|
سس :
سس یک گیاه کاملا انگلی می باشد که دارای ریشه و برگ نیست و مواد غذایی مورد
نیاز خود را بطور کامل از گیاه میزبان میگیرد . بذر گیاه سس به مدت بسیار طولانی در
خاک می ماند و گاه تا ۱۳ سال در خاک دوام می آورد و قادر به جوانه زدن می باشد .
بذر سس هنگامی که در شرایط مساعد قرار می گیرد جوانه می زند و یک ساقه زیر
زمینی تولید می کند که این ساقه زیر زمینی بطور بسیار جالبی در خاک حرکت می
کند تا به ریشه گیاه میزبان برسد . نحوه حرکت سس به این صورت است که پس از
اینکه تمامی محتویانت بذر صرف رشد ساقه زیر زمینی شد جوانه انتهایی ساقه زیر
زمینی انرژی خود را برای رشد از خود ساقه میگیرد به این صورت که مواد غذایی
موجود در انتهای ساقه زیر زمینی را میگیرد و صرف رشد خود ساقه زیر زمینی می
کند به این ترتیب از انتهای ساقه زیر زمینی کاسته و به ابتدای ان اضافه می شود و
ساقه زیر زمینی رو به جلو حرکت می کند . جهت حرکت هم اتفاقی است این حرکت
تا به آنجا ادامه می یابد که یا ساقه زیر زمینی به ریشه گیاه میزبان می رسد و با
ترشه آنزیمهایی دیواره سلولی را شکافته و اندام مکنده خود را وارد ریشه می کند و
از مواد غذایی ساخته شده توسط گیاه میزبان برای رشد و تولید مثل خود استفاده
می کند و یا در این مدت به هیچ گیاهی برخورد نمی کند و مواد غذایی خود را تماما
استفاده می کند و از بین میرود . ساقه سس زرد رنگ می باشد و روی طیف
وسیعی از گیاهان رشد می کند و باعث از بین رفتن یا ضعیف شدن گیاه میزبان می
شود . برای مبارزه با آن هیچ گونه سم اختصاصی ندارد و هنگامی که مزرعه به آن
آلوده می شود چون ابتدا بصورت لکه ای ظاهر می شود از سموم علف کش عمومی
استفاده می شود که گیاه میزبان را نیز از بین میبرد ولی این کار برای جلوگیری از
پخش شدن آن در مزرعه ضروری می باشد . در مزارع یونجه از شعله افکن نیز برای از
بین بردن گیاه استفاده می شود .
گلرنگ | |
خصوصیات گیاهی: گلرنگ گیاهی است با نام علمی Carthamus tinctorius L . از تیرة مرکبه ( compositae) و با اینکه ظاهراً شبیه خار زرد می باشد اما بصورت علف هرز در نمی آید . گلرنگ گیاهی است که بصورت بوته ای استوار رشد می کند . میوه گلرنگ همانند میوة آفتابگردان به صورت فندقه است . دانه از نظر شکلی شبیه یک دانة کوچک آفتابگردان است و به رنگهای سیاه ، زرد ، سفید یا کرمی با سطح خارجی صاف دیده می شود . ذخیرة روغن در لپه ها انجام می شود . وزن هر دانة گرنگ از 35 تا 50 گرم متغیر می باشد .
سازگاری: گلرنگ گیاهی بلند روز است ، اما گلدهی آن در هوای گرم بمیزان قابل توجهی جلو می افتد . گیاهچه های جوان به سرما مقاومند . اما گیاه با انتقال از مرحلة رویشی به مرحلة زایشی به سرما حساس می گردد . گلرنگ به گرما نیز مقاوم است و در صورت وجود رطوبت کافی در خاک می تواند ماکزیمم حرارتهای حدود 40 درجة سانتیگراد را تحمل کند . به هوای مرطوب بخصوص در دوران گلدهی علاقمند نیست . زیادی رطوبت هوا در این دوره گلدهی موجب توسعه بیماریها و افت عملکرد می گردد . گلرنگ با داشتن ریشة عمیق و توسعه یافتگی به خشکی مقاوم است . اما مقاومت آن به خشکی از جو کمتر می باشد . گلرنگ به آب ایستادگی و کمبود تهویه نیز حساس است . گلرنگ خاکهای عمیق ، دارای بافت متوسط و اسیدیتیة حدود خنثی را ترجیح می دهد . تناوب زراعی: گلرنگ به بیماریهای خاکزی حساس بوده و نبایستی بیش از یکبار طی چهار سال متوالی در یک قطعه زمین کاشته شودو یا با گیاهان حساس به بیماری بوته میری جالیز در تناوب قرار گیرد . مثالهایی از تناوب گلرنگ در کشت بهاره آبی بصورت زیر است : شبدر ـ ذرت ـ گلرنگ ـ گندم یونجه ـ سیب زمینی ـ حبوبات ـ گلرنگ ـ جو ـ آیش کود شیمیایی: تولید هر تن دانه گلرنگ موجب خروج 25 تا 30 کیلو ازت ، 7 تا 12 کیلو اکسید فسفر (p2o5) و 10 تا 15 کیلو اکسید پتاسیم (K2o) از خاک می گردد . میزان کود مصرفی در کشت آبی معمولاً 50 الی 90 کیلوگرم در هکتار ازت خالص و 40 تا 70 کیلوگرم در هکتار اکسید فسفر می باشد . تاریخ کاشت: هنگامی که حرارت خاک در عمق کاشت در حدود 5 درجه سانتیگراد باشد ، گلرنگ طی دو هفته یا کمی بیشتر سبز می شود .گلرنگ بصورت یک محصول پائیزه کشت می شود ، تاریخ کاشت آن همزمان با کمی دیرتر از گندم و جو می باشد . کنترل علفهای هرز: کنترل علفهای هرز قبل از کاشت و نیز تهیة بستر عاری از علف هرز ضرورت دارد . از علف کشهایی ماننند ابتام و تریفلورالین بصورت قبل از کاشت و از طریق اختلاف آنها با خاک تا عمق 10 سانتی متر می توان استفاده و محصول را برای حدود 2 تا 3 ماه بعد از سبز شدن در مقابل بسیاری علفهای هرز محافظت نمود . برای کولتیوا تورزدن می بایستی روزهای آفتابی را انتخاب کرد تا علفهای هرزی که ریشه کن شده است امکان استقرار مجدد پیدا ننماید .پس از سبز شدن بوته ها بهتر است فقط بین ردیفها را کولتیواتور زد ، هر چند که در صورت تراکم زیاد بوته می توان تا قبل از رشد ساقه ها نیز روی ردیف های کاشت را با وسایل سبک و بطور سطحی کولتیواتور زد . آفات و امراض: مگس گلرنگ (Acanthiophilus helianthi) . در تمام نقاطی از ایران که گلرنگ کاشته می شود یافته شده و خسارت قابل توجهی به این محصول وارد می سازد . خسارت آفت مربوط به لارو آن است که ابتدا از قسمتهای نرم برگ می خورد و بعد به دانه حمله کرده و محتویات دانه را از بین می برد . در نتیجه خسارت لارو ، حفره هایی به طول 1 تا 5/1 سانتیمتر در طبق بوجود می آید . و استفاده از سمومی مثل دیپترکس و دپازینون و سمپاشی در زمان ظهور مگسها می باشد . حضرات دیگری نیز به گلرنگ خسارت وارد می سازد که عبارتند از سنگ تخم گلرنگ ، پروانه طبق خوار گلرنگ ، پروانه کارادرینا و کرم برگخوار پنبه . این آفات اهمیت اقتصادی کمتری نسبت به مگس گلرنگ در ایران دارد . از بیماریهای مهم گلرنگ در ایران می توان زنگ گلرنگ و بوته میری گلرنگ را نام برد .عامل بیماری زنگ گلرنگ قارچی است به نام Puccinia carthami که ازطریق خاک ، بقایای گیاهی و دانه انتقال می یابد برگهای گیاه مبتلا به زنگ زرد شده و بالاخره گیاه خشک شده و می میرد ، کنترل بیماری با استفاده از ارقام مقاوم ، کاشت بذر سالم و غیر آلوده ، ضد عفونی بذر با سموم قارچ کش قبل از کاشت ، سوزانیدن بقایای گیاهی آلوده و تناوب زراعی انجام پذیر می باشد . بیماری بوته میری گلرنگ نیز در تمام مناطق گلرنگ کاری مشاهده می شود و کم و بیش خسارت وارد می سازد عامل بیماری قارچی است به نام Phytophthora drechsleri که بوسیه خاک و بقایای گیاهی آلوده ، رعایت تناوب زراعی و عدم کاشت گیاهان حساس در تناوب امکان پذیر است . بیماری بوته میری گلرنگ با بوته میری جالیز مشترک است . |
نام مترادف SOLANUM LYCOPERSICUM و در زبان های فرانسوی و آلمانی TOMATE، انگلیسی TOMATO و عربی طماطم گفته می شود. میوه این گیاه که قسمت اصلی آن است به صورت خام یا پخته در سالاد، انواع سس ها، سوپ و انواع موادغذایی به طور وسیع در جهان مورد استفاده قرار می گیرد. اکثراً گوجه فرنگی را در زمانی که به رنگ قرمز است استفاده می کنند و کمتر از میوه سبز آن استفاده می شود. مهمترین ترکیبات گوجه فرنگی شامل حدود ۹۰ درصد و یا کمی بیشتر آب می باشد و بقیه درصد آن، را پرتئین، چربی، قندهای مختلف از جمله گلوکز و فروکتوز، ویتامین های A، C و K،تیامین ، ریبوفلاوین، پانتوتنیک اسید، اسید فولیک، ویتامین E، اسید آمینه های ضروری، املاح معدنی از جمله کلسیم، فسفر، آهن، سدیم، پتاسیم، منزیوم، مس، منگنز، کبالت، روی و راسنیک می باشد و به تازگی وجود ید نیز در گوجه فرنگی گزارش شده است |