گیاهپزشکی۸۴ باهنر کرمان

گیاهان و دانشجویان

گیاهپزشکی۸۴ باهنر کرمان

گیاهان و دانشجویان

بیوتکنولوژی

دانشمند ایرانی مقیم ایالات متحده آمریکا، موفق شد نخستین حیوان دارای 15 درصد سلول‌های انسانی را به وجود آورد.

این حیوان گوسفندی با 15 درصد سلول‌های انسانی بوده و هدف از ایجاد آن پیشرفت به سمت این دورنماست که در آینده بتوان اندام حیوانات را برای پیوند زدن به انسان به کار برد.

 

پرفسور اسماعیل زنجانی، رییس دپارتمان بیوتکنولوژی حیوانی دانشگاه نوادا آمریکا

پرفسور اسماعیل زنجانی، استاد دانشگاه نوادا آمریکا برای کامل‌کردن تکنیک تزریق سلول‌های انسان بالغ به جنین گوسفند بیش از 7 سال زمان و نزدیک به 10 میلیون دلار هزینه استفاده کرده است.

در این تکنیک سلول‌های مغز استخوان انسان به جنین گوسفند تزریق می‌شود و پس از به دنیا آمدن، جنین ظرف 2 ماه کبد، قلب، ریه و مغزی خواهد داشت که دارای میزانی از سلول‌های انسانی بوده و می‌توانند برای پیوند استفاده شوند.

رییس ایرانی دپارتمان بیوتکنولوژی حیوانی دانشگاه نوادا آمریکا طی تحقیقات چند ساله خود با انتقال سلول‌های بنیادی انسانی به جنین گوسفند برای نخستین بار موفق به تولید گوسفندی با حدود 15 درصد سلول‌های انسانی در برخی اعضا شده است که به گفته وی می‌تواند برای پیوند عضو به بیماران نیازمند استفاده شود.

موفقیت این دانشمند ایرانی که بازتاب وسیعی در رسانه‌های جهان داشته افق جدیدی در درمان بیماران نیازمند به بافت‌های پیوندی توصیف شده است.

اگرچه علاوه بر گوسفندهای حاصل از تحقیقات پرفسور زنجانی حیوانات دیگر دارای سلول‌های انسانی نیز تولید شده‌اند، ولی به گفته این دانشمند ایرانی میزان سلول‌های انسانی گزارش شده در آن حیوانات بسیار اندک (زیر یک درصد) بوده و قابلیت استفاده از آنها در پیوند اعضا وجود نداشته است.

پرفسور اسماعیل زنجانی، رییس ایرانی دپارتمان بیوتکنولوژی حیوانی دانشگاه نوادا در سال 1318 در شهر رشت به دنیا آمده و پس از طی تحصیلات مقدماتی در ایران درجه دکتری خود را از دانشگاه نیویورک دریافت کرده است. وی مولف بالغ بر 240 مقاله علمی، سه فصل کتاب و برنده جوایز متعدد علمی است.

این دانشمند ایرانی مقیم آمریکا در گفت‌وگویی تلفنی با خبرگزاری دانشجویان ایران با تاکید بر این که هدف از انجام این تحقیقات و ایجاد حیوانات حاوی سلول‌های انسانی کمک به درمان بیماران دردمند است اظهار داشت: هدف نهایی این تحقیقات پیوند اعضا خصوصا کبد و پانکراس این گوسفندها به بیماران نیازمند به عضو پیوندی است که در تولید این گوسفندها از سلول های بنیادی گرفته شده از مغز استخوان آنها استفاده شده است.

وی خاطرنشان کرد: پیوند بافت‌های تولیدی به این روش با موفقیت در گوسفند و خوک انجام شده و در حال حاضر در مرحله کسب مجوز از اداره غذا و داروی آمریکا (FDA( و پیدا کردن افراد مناسب برای آزمایش آن روی بیماران نیازمند به پیوند کبد هستیم.

استاد ایرانی دانشگاه نوادا که از حدود هفت سال پیش تحقیقات و تجارب علمی خود در زمینه سلول درمانی را به تولید حیواناتی با سلول‌های انسانی به منظورپیوند اعضا به انسان متمرکز کرده در ادامه با اشاره به این که محققان این حوزه حیوانات دیگری از جمله موش‌هایی با سلول‌های انسانی نیز تولید کرده‌اند اظهار داشت: متاسفانه در آن حیوانات میزان سلول های انسانی بسیار اندک(حدود یک صدم درصد) بوده و قابل استفاده نیست ولی گوسفندهای تولیدی در این طرح دارای درصد قابل توجهی سلول های انسانی هستند که امکان استفاده از بافت‌های آنها جهت پیوند وجود دارد.

دکتر زنجانی تصریح کرد: در این روش حدود 10 میلی لیتر مغز استخوان از بیماران نیازمند به پیوند گرفته و سلول های بنیادی آن را جدا کرده و به جنین گوسفندی که در روز شصتم بارداری است تزریق می کنیم. بعد از حدود دو ماه گوسفندی به دنیا می آید که حدود 15 درصد سلول های انسانی دارد. این سلول ها کاملا کاربردی بوده و پروتیین‌هایی همانند پروتیین‌های ناشی از سایر سلول های انسانی تولید می‌کنند.

وی در عین حال خاطرنشان کرد: میزان سلول های انسانی در بافت های مختلف گوسفند تولیدی متفاوت است ولی بیشتر آنها حاوی سه تا 10 درصد سلول های انسانی هستند مثلا جگر حیوان، 15 درصد، قلب آن، 10 درصد و پانکراس آن حدود 9 درصد سلول های انسانی دارد. اگر کبد این گوسفند را به بیمار نیازمند به پیوند که منشا سلول های بنیادی تزریقی به جنین گوسفند بوده پیوند بزنیم، 15 درصد سلول های آن که ماهیت انسانی داشته و ازخود فرد ناشی شده توسط بدن حفظ شده و بقیه پس زده می شود که همین درصد سلول های انسانی، بقیه سلول های بافت کبد را نیز تولید می‌کند و به این ترتیب مشکل بیمار برطرف می شود.

این دانشمند ایرانی در گفت‌و‌گو با ایسنا افزود: اهمیت استفاده از این روش از آنجا ناشی می شود که به عنوان مثال از حدود 10 هزار بیماری که هر ساله در آمریکا به پیوند کبد نیاز دارند تنها حدود دو هزار نفر موفق به دریافت کبد پیوندی می شوند و در مورد سایر بافت های پیوندی هم همین مشکل وجود دارد.در این شرایط می توان با گرفتن مقدار اندکی از مغز استخوان فرد طی چند ماه عضو پیوندی مورد نیاز را در حیوانات تولید و به بیمار پیوند زد.

پرفسور زنجانی در ادامه درباره امکان افزایش درصد سلول های انسانی در ارگانیزم گوسفندان تولیدی به این روش گفت: این امکان کاملا وجود دارد که به جای یک مرحله انتقال سلول های بنیادی انسانی، دو یا سه بار این کار را انجام دهیم که با این تکنیک موفق شده ایم میزان سلول های انسانی را مثلا در بافت قلب و پانکراس گوسفندان تولیدی به ترتیب به 22 و 32 درصد افزایش دهیم.

وی درباره احتمال رد سلول های بنیادی تزریقی به جنین گوسفند گفت: طول دوره بارداری گوسفند حدود 145 روز است که جنین از حدود 75 روزگی سلول های بیگانه را پس می زند و تا قبل از آن قادر به تشخیص آنها نیست و چون در روش مورد استفاده در این طرح تزریق سلول های بنیادی در 60 روزگی جنین انجام می شود مشکل پس زدن آنها وجود ندارد.

پرفسور زنجانی در ادامه درباره روند آزمایش عملی این روش پیوند عضو اظهار داشت: ما قصد داریم به زودی این تکنیک را بر روی بیماران نیازمند به پیوند استفاده کنیم که عمده تحقیقات نیز بر روی کبد و پانکراس متمرکز شده است. البته پیش از این نیز موفق شده ایم با انتقال سلول های خوک به جنین گوسفند و سلول های گوسفند به جنین خوک، بافت های حاصل از حیوانات متولد شده را به گوسفند و خوک اولیه پیوند بزنیم و در مجموع به نظر نمی رسد مشکلی در انجام چنین پیوندهایی در انسان وجود داشته باشد.

رییس دپارتمان بیوتکنولوژی حیوانی دانشگاه نوادا در پایان با تاکید بر جهت گیری درمانی این طرح و توجه به اصول ایمنی زیستی در آن نگرانی های مطرح شده در این خصوص را بی مورد خواند و اظهار داشت: مهمترین نگرانی که در این زمینه ابراز شده این است که ممکن است چنین تحقیقاتی به تولید حیواناتی با مغز و احساس انسانی منجر شود در حالی که خوشبختانه میزان سلول های انسانی در مغز گوسفندهای تولیدی حتی کمتر از یک دهم درصد است و با این که می توان گوسفندی ساخت که تمام اجزای بدنش دارای مقداری سلول های انسانی باشد به هیچ وجه نمی توان تصور کرد سلول های مغز گوسفند به میزانی برسد که گوسفندی با مغز، فکر و احساسی مشابه انسان ساخته شود.

منبع: ایسنا