علمی

plant pathogens

ETIOLATION

CHLOROSIS

MELANOSE

WILTING

NECROSIS

BLIGHT

CANKER

DIEBAK

ANTHRACNOSE

SCAB

WART

RUST

MILDEW

زنگ گندم

زنگ گندم (Wheat Rusts) ، یکی از بیماریهای قارچی گیاه گندم است که عامل مولد آن گونه‌هایی از قارچهای کلاهدار یا بازیدومیستها می‌باشد.

دید کلی

سه نوع بیماری زنگ به نامهای زنگ ساقه ، زنگ برگ و زنگ خطی روی گندم به وقوع می‌پیوندد. جوشها و لکه‌هایی که خشک و پودری است به رنگهای زرد ، قرمز و سیاه بوده و اندازه آنها روی ارقام مختلف ، در درجات حرارتی ، رطوبتی و نژادی متفاوت می‌باشد. تمام اندام هوایی گیاه علایم بیماری را نشان داده و در بهار و تابستان مشخص‌تر است. زنگها خسارتهای فراوانی را به گیاه گندم وارد می‌کنند. مثلا در آمریکای شمالی محصول سالیانه را به میزان یک میلیون تن کاهش می‌دهند.

اپیدمی زنگ قبل از گل یا در آن موقع اتفاق می‌افتد و آلودگی خوشه زیان فراوانی به بار می‌آورد. زیان زنگها علاوه بر کاهش محصول ، ارزش علوفه را نیز تقلیل داده و گیاه را نسبت به شرایط نامساعد زمستان و ابتلا به سایر بیماریها آسیب‌پذیر می‌سازد. از قدرت رشد گیاه و ریشه‌زایی آن می‌کاهد و گاهی می‌تواند برای دامها نیز سمی باشد. از نظر فیلوژنی (تکاملی) اولین زنگها ، مربوط به دوره کربونیفر ، در حدود 250 میلیون سال قبل است.

زنگ سیاه غلات

این بیماری در اثر گونه‌ای از بازیدومیستها به نام Paccinia. Graminis f. sp. Tritici ایجاد می‌شود. حوزه جغرافیایی زنگ سیاه غلات بسیار وسیع می‌باشد و یکی از مهمترین بیماریهای غلات در ایران و اغلب کشورهای جهان است. علت گسترش بیماری مربوط به بارانهای بهاره و مساعد بودن شرایط جوی در ماههای فروردین و اردیبهشت است. خسارت زنگ سیاه گندم را می‌توان به یک بیماری حاد تشبیه کرد. در بعضی از مناطق خسارت زنگ سیاه گندم به نحوی است که خوشه‌ها عقیم و پوک شده و فاقد دانه و یا ندرتا دارای دانه‌های بسیار ریز و غیر قابل استفاده می‌باشند.

نشانه‌های بیماری روی غلات

در اوایل و اواسط بهار در پهنه برگ و غلاف و براکته‌های گل ، جوش یا تاولهایی بطور پراکنده به رنگ نارنجی بروز می‌کند. با گسترش بیماری جوشها به یکدیگر متصل می‌شوند. به تدریج این جوشها روی خوشکها ، ساقه ، گلوم در سطح بیرونی یا درونی نمایان می‌گردند. جوشها در ابتدا بسته بوده و با رشد کافی ، اپیدرم را باز می‌کنند و اسپورهای بیضی شکل آزاد می‌شوند. این اسپورها رشد کرده و آلودگیهای مجدد را سبب می‌شوند.

علل همه‌گیری زنگ سیاه گندم

1. کشت ارقام حساس گندم در منطقه: بدین ترتیب قابل توجیه است که هر چه ارقام کاشته شده در یک منطقه به نژادهای مختلف زنگ موجود در آن منطقه حساسیت بیشتری داشته باشد، احتمال همه‌گیری و خسارت به محصول زیادتر است.
   
   
2. وجود نژادهای فیزیولوژیک زنگ و فعال بودن آن در منطقه.
   
   
3. رشد رویشی مناسب و خوب گیاه.
   
   
4. دیر رس بودن محصول.
   
   
5. وجود شرایط جوی مناسب و مساعد در منطقه.
   
   
6. وجود میزبان واسط مانند زرشک و گسترش جغرافیایی آن در منطقه.

مبارزه

1. استفاده از ارقام گندم مقاوم.
2. حذف و ریشه کنی بوته‌های زرشک که قسمتی از مرحله زندگی انگل در روی آن انجام می‌شود.
3. مبارزه شیمیایی توسط کاربرد برخی قارچ کشها مانند دی کلون ، تری آدیمنول و کربوکسین تیرام.

زنگ برگ یا زنگ قهوه‌ای

عامل مولد این بیماری گونه‌ای از بازیدیومسیتها به نام Puccinia recondita f. sp. Tritici می‌باشد. زنگ برگ بطور احتمالی وسیع‌الانتشارترین بیماریهای گندم است. اگر رسیدن گندم ، دیر هنگام باشد مانند نواحی کاشت گندم بهاره ، توسعه بیماری بیشتر خواهد بود.

علایم بیماری

جوشهایی کروی تا بیضوی و نارنجی قرمز رنگ و شکوفا روی سطح بالایی پهنک برگ گرد می‌آیند. اسپورها به قطر 30 - 15 میکرومتر تقریبا کروی و قرمز قهوه‌ای رنگ هستند و 8 - 3 سوراخ تندش داشته که در دیواره آن پراکنده شده‌اند و دیواره آنها خاردار است. این اسپورها بعد از رشد کردن، موجب آلودگی برگهای دیگر می‌شوند.

کنترل

زنگ برگ در دمای بین 15 و 22 درجه سانتیگراد وقتی که رطوبت به حد کافی باشد به سرعت توسعه می‌یابد. این قارچ گاهی همراه با قارچ مولد عامل لکه برگی و لکه گلوم به حالت همکاری ، خسارت فراوانی می‌زنند. در آمریکا با ضدعفونی کردن بذر با بنومیل ، بوتریزو ، فناریمول و تریادیمفون زنگ قهوه‌ای را کنترل کرده‌اند.

زنگ خطی یا زنگ زرد

عامل مولد این بیماری گونه‌ای از بازیدیومسیتها به نام puccinia. Striiformis است. زنگ خطی منحصر به مناطق مرتفع و سردسیر می‌باشد و در بسیاری از نقاطی که زنگ ساقه و برگ پایدار می‌باشند، دوام می‌آورد. عامل بیماریزا در مناطقی که شبها سرد است بهتر دوام می‌آورد. وجود آن در مازندران ، گرگان ، آذربایجان غربی و فارس گزارش شده است. برای این قارچ میزبان واسطه شناخته نشده است. این قارچ علاوه بر گندم به چاودار و جو نیز خسارتهای زیادی وارد می‌کند.

علایم بیماری

علایم بیماری متفاوت می‌باشد و معمولا در اوایل بهار زودتر از زنگ ساقه و برگ ظاهر می‌شود. جوشها به رنگ زرد بوده و اصولا روی برگها و خوشه‌ها پدید می‌آیند و اغلب به صورت خطوط مشخص و منظمی قرار می‌گیرند. اسپورها به قطر 30 - 20 میکرومتر ، زرد نارنجی رنگ و کروی می‌باشند. دیواره ضخیم و خاردار دارند و دارای 12 - 6 سوراخ تندش هستند. روی خوشه گندم جوشها در سطح شکمی گلومها تشکیل شده و بذر گاهی آلوده می‌شود. این بیماری یکی از خطرناک‌ترین بیماریهای غلات در ایران است و اپیدمیهای آن هر 5 - 3 سال یکبار خسارتهای شدید ایجاد می‌کند.

مبارزه

برای مبارزه با این قارچ ، قارچ کشهای زیادی مورد استفاده قرار گرفته و نتایج هر کدام نسبتا رضایت بخش است. مانند propiconazole ، flutiafole ، Triadimefon ، Tebuconazole.

PHYTIPHTHORA INFESTANE

      نوعی قارچ که عامل بیماری باد زدگی سیب زمینی است این قارچ در شرایط مساعد بر روی گوجه وسیب زمینی موجب بیماری می شود                                                                                                                                       

Scientific name: Phytophthora infestans (Mont.) de Bary                                                                              

                                                    Classification:

                                                      Kingdom : protozoa                Phylum  :stramenopiles               

                              Division:  Oomycota                                                                                                                        

                                             Order: Peronosporales 

                                                                                                           Image source wp1

                                                            Family:  Pythiaceae.                                                                                             

                                                                          Genus : Phytophthora.

از دیگر گونه های هین قارچ می توان به موارد زیر اشاره کرد

 PHYTOPHHORA NICOTIANAE عامل بیماری پوسیدگی ریشه ساقه پیاز و غده های شبه ریزومی برخی گیاه هان زینتی

PHYTOPHTHORA DRECHSLERI عامل بیماری بوته میری کدوئیان

PHYTOPHTHORA ERYTHOSEPTICA تولید علائم پوسیدگی صورتی به طوری که پس از برش بافت های درونی در مجاورت هوا صورتی کم   رنگ و سپس صورتی مایل به قهوه ای می شود با این که بافت سفت به نظر می رسد ولی با فشردن سیب زمینی ماده ای مایع از بافت ها خارج می شود  

گوجه فرنگی

آفتاب سوختگی:








Catfacing:






ترکهای رشدی:




پیچیدگی برگ :


Early Blight :




لکه برگی ناشی از Septoria

 

 

بیماری های فیزیو لوژیک گوجه فرنگی

پوسیدگی گلگاه گوجه فرنگی : Blossom End Rot
علائم اولیه پوسیدگی گلگاه شامل لکه های آب سوخته روی گلگاه میوه های رسیده یا در نزدیکی آن است . این لکه ها به سرعت رشد می کنند و ممکن است به هم بپیوندند و نواحی آسیب دیده وسیعی را بوجود بیاورند. به علت خشک و چروک شدن بافت ، سطح زخمها چروکیده و چرمی و به رنگ قهوه ای تیره تا سیاه در می آید. قسمتهای آسیب دیده معمولا مورد حمله پاتوژنهای ثانویه قرار می گیرند که باعث پوسیدگی نرم و فساد میوه می گردند. در برخی مواقع بافتهای داخلی بیرنگ شده و متلاشی می گردند بی آنکه علائم قابل مشاهده ای در سطح میوه وجود داشته باشد.
پوسیدگی گلگاه عارضه ای است که با کمبود موقتی کلسیم موجود در گیاه مرتبط است و با تغییرات رطوبتی خاک تشدید می شود . اگر میزان آب محدود باشد، رشد گیاه کند می شود و متعاقبا جذب مواد غذایی نیز کاهش می یابد. این موضوع باعث کاهش غلظت کلسیم در گیاه می گردد زیرا کلسیم توسط جریان آب در گیاه جابجا می شود. به همین دلیل بخشهایی از گیاه که سریع تر تعرق می کنند، بیشترین میزان کلسیم را دریافت می نمایند.این نواحی معمولا برگهای بزرگ هستند که به خاطر اندازه شان تعرق زیادتری دارند. به این ترتیب میوه های در حال رشد، کمترین میزان کلسیم مورد نیاز خود را دریافت می کنند. استرس های رطوبتی ای که حتی در نتیجه پژمردگی های جزئی گیاه بوجود می آید، برای ایجاد کمبود کلسیم کافی است. زمانی که رطوبت به حد مناسب می رسد، گیاه رشد طبیعی خود را از سر می گیرد. ولی جذب کلسیم هنوز کند است و گیاهی که به سرعت در حال بزرگ شدن است، کلسیم کافی برای رشد خود دریافت نمی کند. کاربرد کودهای نیتروژنه به صورت آمونیوم نیز مستقیما بر جذب کلسیم در گیاه گوجه فرنگی تاثیر می گذارد و باعث کاهش جذب کلسیم و تجمع آن در بافتهای برگ گوجه فرنگی می گردد. در ضمن قطع شدن ریشه ها نیز باعث این عارضه می شود.

میزان انتشار عارضه پوسیدگی گلگاه را می توان با فراهم کردن رطوبت یکنواخت در مزرعه ( مثلا با استفاده از مالچ که هم باعث کنترل علفهای هرز می شود و هم مزرعه نیازی به کلتیواتور زدن پیدا نمی کند که ریشه ها در اثر آن آسیب ببینند ) و عدم مصرف زیاده از حد کودهای ازته کاهش داد. البته واریته های مختلف گوجه فرنگی از نظر حساسیت با هم بسیار تفاوت دارند. هیچکدام از واریته های حاضر تحمل کافی نسبت به این عارضه ندارند تا بتوان از آنها به عنوان یک راه کنترلی استفاده کرد. در ضمن گزارش شده است که اسپری به موقع میوه و شاخ وبرگ گوجه فرنگی با محلول رقیق شده کلرید کلسیم و تکرار آن، مانع از پوسیدگی گلگاه گوجه فرنگی می شود.

آفتاب سوختگی : Sunscald
علائم آفتا ب سوختگی ابتدا روی گوجه فرنگی های کال دیده می شود. این علائم به صورت بروز نواحی سفید یا برنزه روشن روی میوه هایی است که در معرض آفتاب قرار گرفته اند. نواحی تغیییر رنگ یافته چروک خورده و فرورفته اند و اغلب با یک هاله زرد رنگ احاطه شده اند. این نواحی معمولا در قسمت بالای میوه ، جایی که بیشتر در معرض آفتاب قرار می گیرد، دیده می شوند. عارضه آفتاب سوختگی در بوته هایی که برگهای پایینی آنها دراثر Septoria یا Early Blight . از بین رفته اند، و میوه ها به شدت در معرض نور خورشید قرار گرفته اند، دیده می شود. بخشهای آسیب دیده میوه ممکن است توسط پاتوژن های ثانویه مورد حمله قرار گیرند.
کنترل : مراقب باشید که در موقع برداشت یا هرس کردن، میوه ها در معرض نور مستقیم خورشید قرار نگیرند. داربست ها را طوری بببندید که میوه ها در معرض خورشید نباشند. استفاده از قارچکش ها و مبارزه با بیماری های برگی از نابود شدن برگها جلوگیری می کند. از کلتیوار هایی استفاده کنید که پوشش برگی مناسبی دارند.

Catfacing :
علائم این عارضه به صورت نواحی فرو رفته و دندانه دار در قسمت گلگاه میوه است. گاهی خود میوه نیز بدشکل شده و به صورت قلوه ای شکل یا اشکال دیگر در می آید. این عارضه وقتی به وجود می آید که دمای هوا در طول گلدهی و تشکیل میوه کمتر از 10 درجه سانتیگراد شود. این دما باعث می شو د که گرده افشانی کامل صورت نگیرد. در برخی مواقع گرمای زیاده از حد، آسیبهای ناشی ازبرخی علف کشها مثل D ـ ۴و۲
و تغییرات رطوبت خاک باعث catfacing می شود. در ضمن نیتروژن زیاد نیز باعث تشدید این عارضه می گردد. بروز catfacing به نوع کلتیوار گوجه فرنگی نیز بستگی دارد و در کلتیوارهای قدیمی بیشتر است. در ضمن کلتیوارهایی که میوه درشت تری دارند، حساس ترند.

ترک های رشد: Growth Cracks
در گیاه گوجه فرنگی دو نوع ترک رشدی دیده می شود : متحدالمرکز و شعاعی . ترکهای رشدی متحدالمرکز باعث بوجود آمدن ترکهای دایره ای شکل در انتهای میوه می شوند ولی ترکهای شعاعی از انتها به طرف خارج گسترش می یابند. این عارضه هنگام رسیدن میوه ظاهر میشود. این ترکها غالبا وقتی بوجود می آیند که شرایط مختلفی مثل نوسانات زیاد دما و رطوبت باعث تغییر شدید سرعت رشد می گردد. باران های شدیدی که پس از آب و هوایی خشک به وقوع می پیوندند، باعث بوجود آمدن ترکهای شعاعی در اکثر کلتیوارهای گوجه فرنگی می شوند. توانایی تحمل کلتیوارهای گوجه فرنگی نسبت به ترک خوردن متفاوت است و بستگی به استحکام و قابلیت انبساط ( strechability) پوست میوه دارد. کلتیوارهای بسیار حساس موقعی که میوه هنوز سبز است، ترک می خورند و کلتیوارهایی که تا حدودی مقاومند غالبا تا مراحل بعدی ترک نمی خورند. هر چه میوه زودتر ترک بخورد، ترکهای عمیق تر ی در آن بوجود می آید. نیتروژن زیاد و پتاسیم کم در ترک خوردن میوه ها نقش دارند و بنابراین فراهم کردن مواد غذایی مناسب، آبیاری منظم و کافی باعث کاهش احتمال ترک خوردن میوه ها می گردد.

Puffiness :
میوه هایی که دچار این عارضه می شوند، تا حدودی پف کرده و زاویه دارند. حفرات داخل میوه، در صورت وجود، فاقد ماده ژلاتینی به میزان طبیعی اند و میوه بافت متراکمی ندارد. این عارضه در نتیجه گرده افشانی ناقص، کوددهی ضعیف و یا عدم تشکیل دانه به طور کامل بوجود می آید که غالبا ناشی از دمای پایین است. مشابه عارضه قبلی، نیتروژن زیاد و کمبود پتاسیم نیز باعث این مشکل می شوند. برخی از کلتیوارها نسبت به این عارضه حساس تراز بقیه هستند.

رسیدن لکه دار : Blotchy Ripening
در این عارضه بخشی از میوه به علت عدم تلقیح مناسب به خوبی نمی رسد. آب و هوای سرد باعث شیوع این عارضه می شود و کمبود آب یا مقدار زیاده از حد آن نیز باعث تشدید ان می گردد. علائم به شکل لکه های زرد رنگ یا سفیدی است که بافت زیر آن سخت باقی می ماند. نواحی آسیب دیده هم معمولا در بخش بالائی میوه ( Stem End ) هستند. این عارضه ممکن است با علائم ناشی از ویروس موزائیک توتون اشتباه شود. این بیماری در کلتیوارهای قدیمی شایع تر است.

پیچیدگی برگ: Leaf Roll
پیچیدگی برگ نوعی عارضه فیزیو لوژیک است که در اثر آب و هوای سرد و بارانی ایجاد می شود. این عارضه باعث پیچ خوردن برگهای پایینی به سمت بالا وضخیم و چرمی شدن آنها می گردد. پیچیدگی برگ اثری روی رشد گیاه و میزان محصول نمی گذارد و نیازی به مبارزه با آن نیست.

عوارض ناشی از علف کشها :
علف کشها می توانند باعث بد شکل شدن شاخ و برگ گوجه فرنگی شوند. بوته های گوجه فرنگی به ویژه به D ـ ۴و۲ حساس هستند . علف کشهاباعث خم شدن برگها به سمت پایین، فنجانی و ضخیم شدن آنها می شوند. برگهای تازه باریک و پیچ خورده اند و به طور کامل توسعه نمی یابند. میوه ها ممکن است دچار catfacing شوند و نرسند. در ضمن در اثر بادبردگی ( drift ) هم ممکن است علف کشهایی که برای کنترل علفهای هرز چمنی به کار می روند، روی گیاه زراعی رفته و عوارض آشکار گردند. بخارات ناشی از علف کشها هم ممکن است گیاه را تا چند روز پس از کاربرد علف کشها تحت تاثیر قرار دهند. علف های چیده شده ای که قبلا علف کش روی آنها استفاده شده نیز نباید به عنوان مالچ درمزارع گوجه فرنگی به کار روند. اگر آسیب های وارد شده جزئی باشند، گیاه قادر به رشد و ترمیم خود خواهد بود. در ضمن گیاهان آسیب دیده باید به طور مرتب و کامل آبیاری شوند.


منابع :
www.uwex.edu/ces/wihort/fruitveggies/TomatoDisorders.htm
By Delahaut , Karen . IPM Outreach Specialist , University of Wisconsin

www.avrdc.org.tw/LC/tomato/sunscald.html
Information from Dr. T .C. Wang , AVRDC

www.colostate.edu/Depts/CoopExt/4DMG/Pests/Diseases/tomaprob.htm
By Sedbrook , Judy , Colorado State University Cooperative Extension

مبارزه با بیماری های گیاهان زینتی

هدف از مبارزه با بیماری‌های گیاهی، نجات گونه‌هایی از گیاهان زینتی است که مورد حمله پاتوژن‌ها قرار گرفته‌اند.

روش‌های مبارزه

1)    روش‌های قانونی؛

2)     روش‌های زراعی؛

3)    روش‌های بیولوژیکی؛

4)    روش‌های فیزیکی؛

5)    روش‌های شیمیایی.

* روش های قانونی

حساسیت گیاهان نسبت به پاتوژن‌های غیر بومی بسیار بالا بوده و در مقابل حمله آن‌ها کاملاً بی‌دفاع هستند. لذا در این روش با ایجاد پُست‌های قرنطینه و بازرسی بین مرز دو کشور یا بین مرز استان‌ها و حتی بین شهرها مطابق مقررات وضع شده مانع ورود پاتوژن‌های غیر بومی در منطقه می‌شوند.

معمولاً پاتوژن‌های غیر بومی هوا برد نیستند. وقتی پاتوژن وارد منطقه‌ای شد که میزبان حساس وجود دارد خسارت اقتصادی بیماری بسیار زیاد خواهد بود به عبارت دیگر بیماری اپیدمی شده است و برای جلوگیری از بروز این چنین بیماری‌هایی معمولاً پست‌های قرنطینه می‌گذارند.

* روش های زراعی

- ریشه‌کنی میزبان؛

- اقدامات بهداشتی؛

- مساعد کردن شرایط؛

- کشت بافت مریستم.

وقتی پاتوژن با وجود پست‌های قرنطینه وارد منطقه شد و گیاهان زینتی در اثر آن آلوده شدند، برای جلوگیری از شیوع و گسترش بیماری میزبان‌ها را از زمین درمی‌آورند و نابود می‌کنند. طبق گزارش‌ بدست آمده در آمریکا سه میلیون درخت مبتلا به بیماری شانیت باکتریایی را کاملا نابود کرده اند.

اقدامات بهداشتی در مبارزه با پاتوژن‌های گیاهی بسیار مؤثر گزارش شده است. لذا جمع‌آوری اندام‌های آلوده گیاهی و از بین بردن آن‌ها و نیز ضد عفونی کردن قیچی و ادوات باغبانی و غیره در تقلیل بیماری بسیار مؤثر است.

مساعد کردن شرایط رشد گیاه، استفاده از کود مناسب و آبیاری به موقع در مبارزه با بیماری بسیار مؤثر است.

کشت بافت مریستمی برای پرورش گیاهان زینتی به خاطر تهیه پایه‌های عاری از بیماری‌های آوندی و بیماری‌های ناشی از قارچ‌های فوزاریومی ،مسیلیوم و ویروس‌ها بسیار موفقیت‌آمیز گزارش شده است.

* روش های بیولوژیکی

- تولید و استفاده از واریته‌های مقاوم؛

- حفاظت متقابل؛

- هیپرپارازیتیسم؛

- مبارزه بوسیله گیاهان تله دشمن.

روش‌های بیولوژیکی معمولاً در تولید و استفاده از واریته‌های مقاوم در مقابل پاتوژن‌ها ایجاد می‌شود.

هیپرپارازیتیسم یا کنترل یک میکروارگانیزم به کمک میکروارگانیزم دیگر مثل باکتریوفاژها جهت مبارزه با باکتری مولد گال در ساقه و طوقه گیاهان زینتی انجام می‌شود.

بعضی از گیاهان مثل تاج‌ریزی از خود موادی را در خاک ترشح می‌کنند که موجب تحریک تخم و خروج لارو نماتدها می‌شود. گیاهان غیر میزبان یا نماتدها به آن‌ها حمله می‌کنند و در نهایت این گیاهان قادر به ادامه رشد و بلوغ خود نیستند و نهایتاً از بین می‌روند.

*روش‌های فیزیکی

- مبارزه از طریق گرما دادن؛

- کنترل بیماری با خنک‌سازی؛

- کنترل با اشعه.

مبارزه فیزیکی بر علیه بیماری‌های گیاهی از طریق گرما دادن و استریل کردن خاک اندام‌های تکثیر شونده انجام می‌شود. از آب داغ و جوشان برای استریل کردن بذر و پیاز و غده‌های نهال‌ها استفاده می‌شود. پیشگیری بیماری بوسیله خنک‌سازی بهترین روش مبارزه با بیماری محصولات نرم و آبدار محسوب می‌شود. کنترل با اشعه ماوراء بنفش برای کشتن پاتوژن‌ها بسیار مؤثر است.

*مبارزه شیمیایی

عمومی‌ترین راه مبارزه با بیماری‌های گیاهی استفاده از سموم است. سموم شیمیایی اسامی مختلفی دارند که عبارتند از :

1) قارچ کش‌ها؛

2) نماتدکش‌ها؛ 

3) باکتری‌ کش‌ها؛ 

4) علف کش‌ها؛ 

5) آفت کش‌ها.

برای ضد عفونی کردن خاک می‌توان از آفت سمومی مانند میتل بروماید، اتیلن دی‌بروماید یا متاسدیم و غیره استفاده کرد.

برای ضد عفونی کردن بذر، پیاز، غده و قلمه می‌توان از سموم پنتا کلرو نیترو بنزین، ویتا واکس، کاربوکسیل، مانکوزب و بنومیل به نسبت 2- 5/1 در هزار استفاده کرد.

ضد عفونی کردن زخم گیاهی بوسیله کلراکس یا هیپو کلرید سدیم ده در صد یا الکل اتیلیک 70   درصد انجام می‌شود.

* سم شناسی یا تو کسی‌کولوژی Toxicology

سم شناسی علمی است که درباره شناسایی سموم مختلف، خواص و اثرات آن‌ها بر روی موجودات زنده و نیز تجسس، نمونه‌برداری و اندازه‌گیری آن‌ها در محیط زیست و بدن موجود زنده یا مرده بحث می‌کند.

در سم شناسی یک فاکتوری به نام درجه سمیت یا اصطلاحاً L.D50 یا لِتال دوز فیفتی Lethal Dose 50 وجود دارد. درجه سمیت سموم شیمیایی را با ال دی فیفتی نمایش می‌دهند و عبارتست از مقدار سمی که برای کشتن پنجاه در صد جانور آزمایشگاهی مثل موش بعنوان (پستاندار) مورد نیاز می‌باشد (میلی‌گرم بر کیلوگرم وزن بدن).

معمولاً سمیت قارچ‌کش‌ها نسبت به حشره کش‌ها به مراتب کمتر است ولی در مصرف آن‌ها رعایت احتیاط لازم و ضروری است.

Fungistate به ترکیبات شیمیایی گفته می‌شود که از رشد قارچ‌ها جلوگیری می‌کند و در واقع متوقف کننده رشد قارچ است نه قارچ‌کش. این ترکیبات باعث مرگ قارچ‌ها نمی‌شوند. یعنی این ترکیبات ممکن است قارچ را در حالت توقف رشد بدهند ولی آنرا نکشند که اصطلاحاً Fungistate می‌گویند.

مضرات سبزیها

مضرات سبزیها به تفکیک خانواده آنها

خانواده کدوئیان: (Cucurbitaceae)

خانواده کدوئیان دارای ترکیبات متنوعی هستند آنها معمولا دارای گلیکوزید بوده که باعث ایجاد مزه تلخ در آنها می شود. این مواد در مقادیر فراوان سمی هستند. هندوانه دارای سروتونین (serotonin) است که می تواند باعث افزایش فشار خون گرد. کدوی تنبل (pumpkin) و کدوی حلوایی (squash) دارای بازدارنده های استرازی هستند.

خانواده بقولات: (Leguminose)

بسیاری از اعضای این خانواده دارای ترکیبات آلرژی زا هستند. در گرده لوبیا و نخود یک ترکیب آنتی ویتامین E وجود دارد. فاویسم که یک نوع بیماری خونی است به علت گرده باقلا، بو کردن گل آذین و یا خوردن آن ایجاد می شود. در این افراد آنزیم گلوکز – 6 فسفات دهیدروژناز (G6PD) به وجود نمی آید. حدود 7 درصد جمعیت دنیا حامل ژن معیوب این آنزیم هستند. این ژن بر روی کروموزوم X قرار دارد. نشانه های اولیه این بیماری شامل ضعف، خستگی، تهوع، استفراغ، درد در ناحیه کمر و شکم، لرز و گاهی اوقات تب گزارش شده است. بازدارنده های تریپسین (Trypsin) موجود در لگومها مانع هیدرولیز پروتئین به آمینواسید شده و بالاخص هنگامی که لگومها پخته می شود دارای اثرات مخربی هستند. خوردن لگومها همچنین باعث نفخ شکم می گردد. ساپونین ها از دیگر مواد آنتی مغذی موجود در بعضی از اعضای این خانواده می باشد.

خانواده علف هفت بند: (Polygonaceae)

سبزی مهم این خانواده ریواس است که قسمت خوراکی آن دمبرگ قرمز رنگ آن است که خوشمزه و ترش است. برگهای ریواس دارای ماده ای سمی بنام آنتراکینون (Anthrachinon) است که اگر به مقدار فراوان خورده شود می تواند منجر به مرگ شود. ریواس، دارای میزان بالایی از اسید اگزالیک است که کلسیم محلول را به فرم اگزالات کلسیم نامحلول تبدیل کرده و از جذب این عنصر لازم و ضروری جلوگیری می کند لذا توصیه می شود همراه با ریواس غذاهای کلسیم دار مصرف گردد.

خانواده سیب زمینی: (Solanaceae)

بیش از 150 ماده شیمیایی در سیب زمینی شناسایی شده است که شامل سولانین، اسید اگزالیک، ارسنیک، تانن، نیترات و بیش از یکصد ماده دیگر می باشد. سولانین که یک آلکالوئید تلخ مزه است بر اثر قرار گرفتن غده ها در معرض نور در اپیدرم ساخته می شود و بر اثر تجمع آن رنگ غده سبز و مزه تلخ ایجاد می گردد. مصرف 25-20 میلی گرم از آلفا – سولانین برای انسان سمی و ممکن است باعث تولید نوزادان ناقص الخلقه شود. سیب زمینی دارای یک بازدارنده آنزیم اینورتاز (Invertase) است که مانع هیدرولیز شدن قندها می شود. فلفل نیز دارای ماده کاپسایسین (Capsaicine) است که باعث ناراحتیهای پوستی یا ناراحتیهای معده می شود. میوه های گوجه فرنگی دارای توماتین (Tomatine) می باشند که یک گلیکوآلکالوئید استری است. بیشترین مقدار توماتین 87 درصد در میوه های گرجه فرنگی سبز گزارش شده است. میوه های قرمز رسیده 3-2 روز پس از برداشت همه توماتین خود را از دست می دهند.

حشرات خوراکی

حشرات خوراکی

امروزه علاوه بر کشف خواص دارویی حشرات و استفاده ی آنها در کنترل بیولو‍‍‍‍‍‍‍ژیک مردم در کشورهای دیگه چقدر ساده و راحت با این مسئله کنار اومدن و حتی براشون دلپذیره که حشرات را در رژیم غذایی شون قرار بدن.

امروز بهتون عکس دو تا آب نبات بسیار زیبا رو نشون می دم و اینکه انگار حشرات خیلی هم خوش طعم هستند.

یکی از اساتید برجسته ی علوم و تحقیقات گفتند وقتی به یه کشور دیگه رفته بودند با قیمت بالایی ملخ خریده بودند و البته گفتند که خیلی خوش مزه بود.( تصور کنید ملخ رو زنده زنده جلوتون سرخ کنند بعد بیارن رو میز جلوتون و شما هم با اشتهای تمام از آهن ،کلسیم و پروتئین های فوق العاده ی بدن حشرات استفاده کنید و تازه نیازی به قرص کلسیم هم ندارید.)

به نظر من حالا که ما  در ایران کشاورزی دقیق نداریم پس فکر بدی نیست که منابع غذایی مون رو از یه راهی مثل خوردن حشرات بدست بیاریم.

پس دلیل ترس بعضی از خانوم های ایرانی از این حشرات زیبا و خوشمزه چیه؟

شیرین کام باشید